Ensie Encyclopedie

Redactie Ensie (2022)

Gepubliceerd op 22-03-2016

Elitecultuur

betekenis & definitie

In samenlevingen is er sprake van een elite doordat er altijd sociale ongelijkheid is. Zo zijn er de elite en de massa.

Er wordt vaak gedacht dat de elitecultuur dominant is over de volkscultuur. De elitecultuur is de cultuur van de elite, die vaak wordt geassocieerd met de rijken.In de tijd van de Republiek ontstond er een cultuur binnen de Nederlandse samenleving die zich onderscheidde van het normale volk. Burgers verenigde zich in groepen die sinds de zeventiende eeuw ‘rederijkers’ worden genoemd. In 1560 werden zogenoemde rederijkerskamers verboden. Dit waren verenigingen van amateur-dichters en voordrachtkunstenaars. Rond 1580 hervatten de rederijkers zich weer.

De rederijkers hielden zich bezig met het maken van literatuur en poëzie, toneel en voordrachtskunst. Rond 1625 verdwenen de gezelschappen en langzaamaan werden zij vervangen door dichtgenootschappen.

In de negentiende eeuw kwamen mannelijke leden van de elite samen in sociëteiten. Ze hielden zich nog altijd bezig met literatuur en poëzie, maar er kwam ook vraag naar kennis en vermaak. Er werden musea en dierentuinen opgericht. Een voorbeeld hiervan is Diergaarde Blijdorp. In de loop van de twintigste eeuw nam de welvaart in Nederland toe, waardoor deze vorm van elitecultuur bereikbaar werd voor meer mensen.

Binnen de kunst wordt vaak gesproken over de elitecultuur. In de internationale sociale wetenschappen wordt vaak het onderscheid tussen de hoge- of elitaire cultuur en de volkscultuur of populaire cultuur (ook wel lage- of volkscultuur) gemaakt. Onder de elitecultuur vallen kunstuitingen zoals (klassieke) muziek, literatuur, beeldende kunst, serieus theater en bijzondere architectuur. Onder de populaire cultuur vallen popmuziek, film en televisie-amusement. Deze scheiding is in de loop der jaren veranderd.

Inmiddels wordt er per kunstdiscipline onderscheid gemaakt of het elitair of populair is. Elitair wordt ‘high brow’ genoemd, populair wordt ‘low brow’ genoemd.