Gepubliceerd op 21-06-2017

Potlood

betekenis & definitie

1 in de uitdr. schrijf het maar op je buik, je hebt het potlood bij de hand.Deze platte zegswijze stamt uit het soldatenslang en bet. zoveel als ‘dat kun je wel vergeten; daar kun je naar fluiten’. I.p.v. de toevoeging met potloodhoort men ook dan kan je het met je hemd uitvegen.

In soldatenkringen kent men eveneens het schertsende bevel potlood in de grond!, waarmee dienstplichtigen gemaand worden om zich laag bij de grond voort te bewegen. Ben je aan je verloofde aan het schrijven? is de schertsende vraag die een soldaat kan stellen aan iemand die met de handen in de zakken loopt. Wanneer de aangesprokene de zinspeling niet begrij pt, dan verduidelijkt men: omdat je met je potlood in je handen staat. Een variant op dit laatste, even-eens soldatentaal maar ook in ruimere kring gebruikt, is schrijf je mij ook op?je houdt het potlood toch vast?

z zijn - slijpen, slang voor ‘copuleren’. Ook wel potlooien.

De allereerste keer dat ik in ’t nest van ’n wijf belandde en ’t was niet de laatste! Potlooien was er niet bij. (Dirk Dufraing: Rock ’n’ Roll, 1989)

3. zijn - venten, schertsend voor ‘exhibitionisme plegen’. Het zelfstandig naamwoord pot- loodven ter komt frequenter voor en zal wellicht wel eerst gevormd zijn (eind jaren zeventig?). Het kent ook talrijke syn.: vendelzwaaier, voor- jaarskrokus; vertegenwoordiger van Bruynzeel, om er maar enkele te noemen. Het Amerikaanse slang noemt zo’n persoon een wand-waver ‘die zwaait met zijn toverstokje’; ook wel een trol- Zer‘visser met sleeplijn/sleephengel’. De Duitse volkstaal noemt een exhibitionist schertsend een Brieföjfner, ook wel een Schlitzöffner, Schleuderer ‘slingeraar’; Madchenschreck. Niettemin duikt her en der ook deze (slang)uitdr. op. Syn. de grote piet uithangen.

... en d’r opeens een boom van een vent naast me stond, die me vroeg of ik zojuist aan zijn vrouw mijn potlood had lopen venten... (Gregor Frenkel Frank: Patsers en prolurken, 1991)

Grutjes nog aan toe; wat een popartiest al niet moet doen om in VREEMD te komen. Zijn ‘potlood’ venten bijvoorbeeld, zoals Therapy?-baas Andy Cairns tijdens een concert in Chili... (Oor, 02/12/95)