Gepubliceerd op 21-06-2017

Omturnen

betekenis & definitie

iemand -

uitdr. uit de jaren zestig en ontstaan in hippiekringen; tegenw. gedateerd. Van het Engelse werkwoord to turn (so- meone)on‘iemand enthousiast maken, stimuleren; (hem of haar iets) leren kennen’. Meer specifiek bet. dit slangwoord ‘(iemand) high maken’. Bij ons werd het gebruikt in de zin van ‘iemand een andere levenswijze of zienswijze aanpraten; iemand radicaal zijn mening doen herzien’. Het was vooral van toepassing op de ouders van de ‘bloemenkinderen’. Zich omturnen bet. in de hippieterminologie ‘zich afwenden van het establishment’. De protestzanger Armand gebruikte de uitdr. in één van zijn liedjes eindjaren zestig:

Vader, moeder wie had dat ooit gedacht / dat jullie me nogges zouden begrijpen / Ik weet ’t, het is voor jullie een lange weg geweest. / Maar ’t is okay je hoeft ’m voor mij niet meer te knijpen. / Jongelui opgelet de schouders onder de zaak. / Die van mij kunnen ’t, dus die van jou kunnen ’t ook. / Maar jij moet ze om turnen, die kennis hebben ze niet. (Armand: ’t is Bekeken)

De tsjik zat ijverig te schrijven, keek er van op ken- nulluk. Wist helemaal van niks, wist natuurlijk ook niet wat stuf was - ja, vlakgom zou hij haar om turnen. (Remco Campert: Tsjeempie! of Liesje in Luiletterland, 1968)

Hoe dan ook, ik werd mooi omgeturnd zoals het heet en blowde mee... (Ben Borgart: Troost. Verhalen, 1981)

Ik ben van vóór '79, dus ik hoef niet. Maar ik zeg van mijn kant: als je nou eens begon met het publiek op te voeden? Ik ben niet meer om te turnen. (Vrij Nederland, 29/09/84)

Toen jij nog in de wieg lag, jongetj e, rookte ik al een stickje. Man, ik heb jou omgeturnd! (Johnny van Doorn: De lieve vrede, 1990)