Zwartsluis - gern, in Overijsel, langs ’t Zwarte Water ; 1183 H.A., langs deze rivier en ’t Meppelerdiep klei, overigens alles laagveen. De gem. telt 3500 inw., die van veeteelt, scheepvaart, kalkbranderij en turfhandel bestaan. Het stadje Z., aan het Meppelerdiep en den dijk langs ’t Zwarte Water heeft 3000 inw. Het ontleent zijn naam aan de sluis, die hier reeds vroeg in den mond van ’t Meppelerdiep werd gelegd.
In den 80-jarigen oorlog was Z. versterkt en had toen 3 poorten, maar later is het ontmanteld. Het ligt aan de stoomtram Zwolle—Blokzijl. In de buurt Mariënberg stond oudtijds een beroemd Benedictijner klooster (1233 gesticht), dat omstr. 1590 door de zusters verlaten werd, wegens de strooptochten der soldaten.
