Victor emanuel - naam van Sardinische en Italiaansche koningen. Genoemd moeten worden V. E. I, geb. 1759, streed in den veldtocht van 1792 tot 1796 tegen de Franschen en volgde in 1802 zijn broeder Karl Emanuel II in de regeering op van Sardinië. Bij den vrede van Parijs (1814 en 1815) werd zijn gebied uitgebreid met Piëmont, Savoye, Genua, Annecy en Monaco.
Hij voerde een reactionnair bewind, schafte alle verbeteringen af, die de Franschen hadden ingevoerd, en geraakte daardoor in conflict met zijn onderdanen, die in 1821 in verzet kwamen. Niet van plan een constitutie te geven, deed V. E. afstand van de regeering (1821) en vertrok hij naar Modena. Hij stierf in 1824.
V. E. II, geboren 1820, nam deel aan de veldtochten van 1848 en 1849 tegen de Oostenrijkers en werd koning van Sardinië, toen zijn vader Karl Albert afstand had gedaan van de regeering (1849). Hij bezwoer de constitutie en bijgestaan door Cavour en La Marmora reorganiseerde hij de financiën en de weermacht in Sardinië. Nadat er een bondgenootschap was gesloten met Frankrijk, werd in den oorlog van 1859 Lombardije aan Oostenrijk ontrukt, terwijl in de volgende jaren geheel Italië met uitzondering van Rome zich schaarde onder ’t gezag van V. E., die nu den titel van koning van Italië aanvaardde (1861). In den oorlog van 1866 streed hij als bondgenoot van Pruisen tegen Oostenrijk, dat hij Venetië ontrukte (1866), terwijl hij van den FranschDuitschen oorlog gebruik maakte, om ook Rome te bezetten (1870). Onder zijn regeering kwam er toenadering tot Duitschland en OostenrijkHongarije. Hij stierf in 1878.
V. E. III, geb. 1869, volgde in 1900 zijn vader Humbert op. Onder zijn regeering kwam er verandering in de buit. pol. Met Frankrijk kwam er toenadering (1902), terwijl in 1909 ook toenadering ontstond tot Rusland. Meer en meer wendde Italië zich af van ’t Drievoudig verbond. Onder hem nam Italië dan ook in 1915 deel aan den wereldoorlog, waarin ’t bleek, dat de Italianen niet opgewassen waren tegen de Oostenrijksch-Duitsche legers (slagen bij de Isonzo). Eerst de ineenstorting van Oostenrijk bracht Italië in ’t bezit van Zuid-Tirol. De macht van den koning had echter weinig meer te beteekenen, vooral na den staatsgreep van de fascisten onder Musolini (1922).
