Uranium - Scheikundig element, symbool U, atoomgewicht 239, werd in den vorm van zijn verbindingen het eerst in 1789 door Klaproth uit pikerts en uraanglimmer geïsoleerd en naar de planeet Uranus genoemd. In 1840 werd door Péligot ontdekt, dat de tot dusver voor het metaal gehouden stof een oxyd was en het werkelijke metaal bereid. U. komt in de natuur voor als uraniniet en gummiet, samengestelde oxydische verbindingen, waarvan men formule en aard niet kent, als uranilfosfaat en -arseniaat: torberniet, zeuneriet, autuniet, enz., als uranylvanadaat: carnotiet, als silikaat: uranofaan en in verbinding met zeldzame aarden: samarsklet, thoriet, enz. Het is in de zon aangetoond door de spectraalanalyse.
Het vrije metaal wordt verkregen door reductie van het chloruur door electrolyse, of door verhitting met natrium. Ook kan men het oxyde in den electrischen oven met koolstof reduceeren. Men verkrijgt aldus het metaal als een wit metaal, dat vluchtiger is dan ijzer en een soortelijk gewicht van 18.7 heeft. De oudere preparaten waren meestal door oxyd en ook door nitruur verontreinigd. In fijnverdeelden toestand verbindt het zich gemakkelijk met zuurstof, chloor en zwavel. Ook lost het dan tamelijk gemakkelijk in verdunde zuren op, in tegenstelling met de regulus. Het vormt twee reeksen van verbindingen, waarin het resp. vieren zeswaardig is.
Van het tweewaardige u. zijn zouten met zuren bekend, waarin het tweewaardige radikaal uranyl U02 de plaats van een metaal inneemt. Het oxyde U03, waarin het u. zeswaardig optreedt, heeft een zwak zuur karakter. Daaraan zijn de uranaten afgeleid van de formule : M2U207. Bij het u. zijn voor het eerst radioactieve eigenschappen ontdekt. Het is een langlevend element en de stamvader van het radium, dat dus steeds in kleine hoeveelheid het natuurlijke u. vergezelt. Het u. vindt toepassing in den vorm van oxyd, als zwarte porseleinverf, als natriumuranaat voor het maken van een geelgroen fluoresceerend glas, en als uraanzouten o. a. in verbindingen met bloedloogzout, waarmede het een chocoladekleurigen neerslag geeft, als versterkingsbad in de fotografie.
