Tweelingkristal - regelmatige vergroeiing van twee gelijke kristallen of kristaldeelen van dezelfde stof. De regelmaat der vergroeiing bestaat daarin, dat beide deelen symmetrisch liggen ten opzichte van een vlak of van een tweetallige as: het tweelingsvlak en de tweelingsas. Als tweelingvlak kan alleen optreden een kristallografisch mogelijk vlak, als as alleen de snijlijn van twee mogelijke vlakken. Men onderscheidt contacttweelingen, in den regel met een plat scheidingsvlak, het vergroeiïngsvlak, en doordringingstweelingen.
Tweelingvorming kan zich herhalen ; dan ontstaan drielingen, vierlingen, algemeen veellingen. Veel voorkomend zijn de polysynthetische tweelingen, platte kristallen, lamellen, met den platten kant tegen elkaar en ieder volgend ten opzichte van het voorafgaand kristal plaat je in tweelingsstand, zoodanig, dat alle oneven lamellen onderling en evenzoo alle even lamellen onderling evenwijdig zijn en er dus slechts 2 verschillende standen te onderscheiden zijn. Hoewel het geheel uit vele individuen is opgebouwd (polysynthetisch), is het toch een tweeling en geen veelling. Polysynthetische tweelingen zijn gekenmerkt door de evenwijdige streping op sommige vlakken ; dergelijke tweelingstreping is voor sommige mineralen een vast kenteeken, bijv. voor plagioklasen. Veellingvorming doet vaak kristallen van hooger symmetrie ontstaan (mimetische veellingen), een verschijnsel van groote theoretische beteekenis, omdat de vraag zich voordoet in hoever de hoogere symmetrie van kristallen in het algemeen door veellingvorming zou kunnen worden verklaard.
