Ragusa, - stad in Joego-Slavië, aan de kust van de Adriatische Zee, 50 K.M. ten N.W. van Cattaro; 14.000 inw. — Geschiedenis. De stad R. is in ’t begin der 7de eeuw gesticht door vluchtelingen uit de stad Epidaurus, nadat deze plaats door de Avaren en Slaven verwoest was. Gunstig gelegen aan zee en marktplaats. Onder het gezag staand van de Oost Rom. keizers, die er vertegenwoordigd werden door een Comes, geraakte de stad, die zich gaandeweg ontwikkeld had tot een belangrijk handelscentrum in conflict met Venetië wegens ’t in beslag nemen van gestrande goederen (1108).
Tot 1171 stond R. onder ’t gezag der Venetianen, die de stad op keizer Manuel veroverd hadden. Daarop was R. van 1185 tot 1190 in handen der Noormannen van Sicilië. Na de verovering van ’t Oost Rom. rijk door de kruisvaarders (1204) kwam R. weer onder Venetiaansch gezag, dat er op uit was te zorgen, dat R. Venetië geen concurrentie kon aandoen. Gaandeweg blijkt in R. ’t Slavisch element te overheerschen. Na nog een tijdlang onder Hongaarsch oppergezag gestaan te hebben, kwam R. in 1440 onder Turksch gezag. In de 16de eeuw ging de beteekenis van R. als handelsstad achteruit, al dreef het nog handel met Holland en Frankrijk.
In verval geraakte de stad door de herhaalde aardbevingen. Tijdens het Napoleontisch tijdperk was R. operatiebasis voor de Franschen tegen Montenegro. In 1811 gevoegd bij ’t kon. Illyrië, kwam R. in 1814 aan Oostenrijk-Hongarije. In ’t laatst van 1918 werd R. door de Serviërs bezet en maakt het volgens het verdrag van Rapallo (1920) deel uit van Z.-Slavië. Litt.: Jirecek, Die Bedeutung von Ragusa in der Handelsgesch. des Mittelalters (1899).
