Mausoleum, - het grafmonument, dat voor koning Mausolus van Carië te Halicarnassus werd opgericht door zijn gemalin Artemisia. Dit kunstwerk, eerst na den dood der koningin voltooid, werd onder de zeven wonderen der wereld gerekend; het had een hoogte van bijna 50 M.; op een massieven onderbouw van meer dan 140 M. in omtrek verhief zich een tempelvormig, door 36 Jonische zuilen omringd gebouw, terwijl het dak gevormd werd door een pyramide van 24 treden; boven daarop stond een vierspan. Beroemde beeldhouwers zooals Skopas, Timotheos, Bryaxis en Leochares, en architecten werkten daaraan mede. Het werd in de 13de eeuw door een aardbeving verwoest; de overblijfselen dienden in de 16de eeuw den Johanniterridders voor het bouwen van het nog thans als vesting gebruikte kasteel van Budrun (Boedroen; Petroneum).
Tal van reliefs en fragmenten van beelden zijn naar het Britsch Museum te Londen overgebracht. Onder de Romeinsche mausolea (zooals naderhand alle prachtige grafmonumenten genoemd werden) is vooral bekend dat van Hadrianus, de tegenwoordige Engelenburcht. Voorts vindt men er in alle landen; vooral in de 17de eeuw werden er verschillende gebouwd door vorstelijke personen.
