Loire, - 1) langste rivier van Frankrijk, ontspringt in het O. van het Centraal-Massief, op den Mont-Mézenc, stroomt door een reeks bekkens, die in het Centraal-Massief ingezonken zijn, n.l. die van Le Puy, Forez, Roanne en Nevers. In het laatste vereenigt zij zich met haar zusterrivier, de Allier. Van Nevers af stroomt de L. met een groote boog door het Zuidelijk deel van het Noord-Fransche bekken en in een breed, vruchtbaar door wanden ingesloten dal. Bij Angers komt de rivier in het kristallijne bergland van Bretagne.
Zij stroomt hier in een breede depressie, een ouden zeearm, in wier bodem zij een smal dal heeft ingegraven. Bij Nantes begint de getijrivier. Zij eindigt met een trechtermond bij St.-Nazaire in den Atlantischen Oceaan. Het geheele stroomgebied is 121.000 K.M.2 groot. — De L. is sedert de onoordeelkundige ontwouding van het Centraal-Massief minder goed bevaarbaar dan voorheen; zij heeft òf te veel water en dan een te snellen stroom, òf te weinig water. Daarenboven voert zij veel zand mee, waardoor vaak veranderlijke banken in haar bed ontstaan. Toch is zij door haar kanaalverbindingen nog een belangrijke verkeersader. Langs haar loop, van Roanne en Briare, is een kanaal aangelegd; het Canal du Centre verbindt haar met de Saône, dat van Nivernais met de Yonne; dat van Briare en het kanaal van Orleans met de Seine, terwijl van Nantes uit een kanaalverbinding dwars door Bretagne naar Brest gaat. Links gaat het kanaal van Berry via Bourges naar de Cher.
2) departement van Frankrijk; 4799 K.M.2, 641.000 inw. Het omvat de tertiaire bekkens van de Loire, die in het Centraal-Massief ingezonken zijn, n.l. het vruchtbare bekken van Roanne, het Forez en dat van St.-Etienne. Deze zijn door kristallijne gebergten ingesloten, rechts: de Mont Pilat en de bergen van Lyonnais (1004 M.), links het gebergte van Forez (1640 M.). De landbouw levert koren en wijn, de veeteelt schapen, runderen en varkens; de bodem is rijk aan mineralen, voorn. ijzer en steenkolen, waardoor hier een belangrijke industrie ontstaan is; in het bekken van Roanne katoen en aardewerk, in dat van St.-Etienne vooral metaal- en textiel(o. a. zijde-) industrie. Hoofdstad is St.-Etienne.
