Johan frederik - geb. 1503, zoon van Johan den Bestendige, volgde zijn vader op in 1532, regeerde tot 1539 alleen over ’t keurvorstendom, dan tot 1542 in gemeenschap met zijn broer Johan Ernst, wien hij in dat jaar, bij ’t verdrag van Torgau, Coburg afstond, waarna hij weer alleen het gezag in handen had. Evenals zijn vader een vurig voorstander van de Hervorming, bevorderde hij krachtig de uitbreiding van de Herv. leer. Bevreesd geworden door ’t succes, dat Karel V op zijn tocht tegen Tunis had, hernieuwde hij niet alleen ’t Smalk. Verbond, maar dreef ook tegen de bepalingen van den vrede van Neurenberg de toelating van nieuwe leden door (1536).
Hiertegenover sloten de Kath. vorsten, daartoe bewogen door den rijksvicekanselier Held, een heiligen bond, waarvan Lodewijk van Beieren en Hendrik van Saksen de leiders waren (1538). De dreigende houding der Turken wendde ’t uitbreken van den godsdienstoorlog af. Een nieuwe oorlog met Frankrijk, Gelre en Denemarken bond Karel V de handen, ’t Smalk. Verbond voelde zich machtig en durfde op den rijksdag van Neurenberg vrijheid van godsdienst eischen (1543). Wanneer Karel V echter de handen vrij heeft gekregen na den vrede van Crespy (1544) en hij zich den steun heeft verzekerd van Maurits van Saksen, besluit hij tegen ’t Smalk. Verb. op te treden (1545). J. laat kostbaren tijd verloopen, waardoor Karel toevoer van Nederl. troepen onder den graaf van Buren krijgt. Terwijl hij aan den Donau staat, verwoest Maurits Saksen.
Oogenblikkelijk trekt J. F. tegen dezen op, dwingt Maurits Saksen te ontruimen en valt diens gebied binnen. Op de Lochauer heide wordt hij echter verslagen en gevangen genomen door de keizerl. troepen (1547). Bij de Wittenberger Capitulatie moet hij afstand doen van ’t keurvorstendom ten behoeve van Maurits. Na dezen afstand bleef J. F. tot 1552 in gevangenschap, welke vrijwillig gedeeld werd door zijn vriend, den schilder Cranach. Na zijn vrijlating vestigde hij zich in Coburg, de residentie van zijn nieuw rijk (zie SAKSEN-COBURG).
Hij heeft de Universiteit van Jena gesticht. Na den dood van zijn broer Johan Ernst (1553) kreeg hij diens gebied (Hildburghausen, Sonnenburg, enz.). Met den opvolger van Maurits, keurv. August, sloot hij ’t verdrag van Naumburg (1553), waarbij hij o. a. Altenburg kreeg. In ’t voorjaar van 1554 stierf hij kort na den dood van zijn vriend Cranach en zijn vrouw Sibylle. — Litt. G. Mentz, Johann Friedrich der Groszmütige (1904).
