Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 10-01-2019

Iridium

betekenis & definitie

Iridium - Scheikundig element, symbool Ir, atoomgewicht 192,5, behoorende tot de platinametalen. Het is in 1802 door Smithson Tennant in platinaertsen ontdekt en ongeveer tegelijkertijd uit dezelfde materialen door Descotils, Fourcroy en Vauquelin afgescheiden. Zijn naam dankt het aan de veelkleurigheid zijner zouten. Het komt in de platinaertsen voornamelijk met osmium als in koningswater onoplosbaar osmiumiridium en als platinairidium voor.

Het vergezelt platina bij de uitscheiding uit het magma en wordt er ook gemengd mee aangetroffen in het platinagrint. In zuiveren toestand is het een in uiterlijk op platina gelijkend element met smeltpunt 2300°, bij hooge temperatuur vluchtig, waardoor iridiumhoudend platina minder gewenscht is als materiaal voor voorwerpen, die voor quantitatieve gewichtsbepalingen moeten dienen; bereid door reductie of gloeiïng van zijn verbindingen, krijgt men het in fijnverdeelden toestand in den vorm van zwam. Het verbindt zich niet direct met zuurstof, met chloor slechts indien het in den vorm van zwam bij hooge temperatuur wordt samengebracht. Ook zwavel werkt eerst bij gloeihitte in, evenals phosphor. Met metalen legeert het zich bij hooge temperatuur.

De ook in de natuur voorkomende legeering met platina, vooral die, welke 10% Iridium bevat, vindt technische toepassing, daar deze legeering, althans waar de vluchtigheid van het iridium niet schaadt, boven zuiver platina het voordeel heeft voldoende hard te zijn, doch overigens dezelfde goede eigenschappen van onveranderlijkheid bezit. De Mêtre des Archives en zijn copieën zijn van een dergelijk materiaal gemaakt, terwijl in den laatsten tijd ook de meer en meer gebruikelijke sieraden uit platina-iridiumlegeeringen worden vervaardigd. Een legeering, welke 25 a 30% iridium bevat, kan de inwerking van koningswater geheel weerstaan. In zijn verbindingen vertoont het een groote overeenkomst met de analoge platinaverbindingen.

< >