Haarlemsche school - De schilderschool in het begin van de 17e eeuw, die zich zoowel in de portretschilderkunst (schutterstuk en enkel portret) als in de landschapschilderkunst en het architectuurstuk en stilleven onderscheidde. Men spreekt van de H. school, omdat men de aan beroemde schilders zoo overrijke 17e eeuw pleegt in te deelen naar de steden die tot dezen roem het meeste hebben bijgedragen. Na een korte bloeiperiode van Utrecht onder Bloemaert en Honthorst, volgt Haarlem, dat op zijn beurt weer aan Amsterdam voorafgaat.
Natuurlijk zijn deze grensscheidingen noch locaal noch chronologisch scherp te trekken. Tot den Haarlemschen kring behoort in de eerste plaats Frans Hals en alle schilders die min of meer van hem afhankelijk zijn of tot hem in betrekking staan, dus o. a. Dirk Hals, Judith Leyster, Verspronck, Jan de Bray, Dusart, de groep van de gezelschapschilders als Palamedesz, Duck, Pot, Codde e. a. Een zelfstandige groep zijn de landschapschilders, waartoe in de voornaamste plaats de Ruysdaels behooren, terwijl als stadschilders te noemen zijn Job en Gerrit Berkheijde, als stillevenschilder Gerrit Heda.
