Cronus - bij de Romeinen Saturnus, zoon van Uranus, de jongste der Titanen, die door zijn vader te verminken en af te zetten, hem met de overige Titanen van de wereldheerschappij beroofde. Hij huwde zijne zuster Rhea en deze schonk hem Hestia, Demeter, Hera, Hades, Poseidon en Zeus. Door Ge was hem voorspeld, dat hij door een zijner kinderen van den troon zou worden gestooten; hij verslond ze daarom terstond na de geboorte, behalve Zeus, dien Rhea redde. Deze zette zijn vader af en dwong hem, door Ge en Metis geholpen, de verslonden kinderen weer uit te braken.
Cronus, die te gelijk met de overige Titanen ten val gebracht en van de heerschappij beroofd was, ligt of met de overige Titanen in den Tartarus opgesloten of hij heerscht met Rhadamanthus op het eiland der gelukzaligen. Cronus schijnt oorspronkelijk een god van den landbouw geweest te zijn, die op eenige plaatsen van Griekenland vereerd werd; als zoodanig werd hij vereenzelvigd met den Italischen zaaigod Saturnus, en men verdichtte, dat hij, door Juppiter verjaagd, naar Italië gevlucht was en daar van Janus de heerschappij had ontvangen. Onder zijne regeering heerschte de gouden eeuw. Naar hem heet Italië Saturnia en de bewoners Saturnia gens. In de maand December na het eindigen van den oogst vierde men hem ter eere te Rome gedurende verscheidene dagen de Saturnalia, waarop men de gulden dagen zijner regeering herdacht, terwijl men allen arbeid staakte en zich onder het luid geroep: Io Saturnalia, io bona Saturnalia, aan uitgelaten vroolijkheid overgaf; men gaf elkander alsdan geschenken en onthaalde de slaven aan den disch, ten teeken dat er onder de regeering van Saturnus nog geen onderscheid van standen was.
Hij had een ouden tempel aan den voet van het Kapitool, waarin de staatskas bewaard werd. Bij de Grieken vindt men dergelijke feesten als in Italië, de Cronia, doch hunne viering was van weinig beteekenis en niet algemeen. Te Athene had C. een heiligdom aan den voet van den burcht. Te Olympia stond in het heilige bosch van Zeus de Cronische heuvel, waarop aan hem geofferd werd; Cronus werd afgebeeld als een oud man met een kleed over het achterhoofd en een krom snoeimes in de hand.
