Cleopatra - naam van vele vrouwen in het Macedonische koningshuis en daarna in dat der Ptolemaeën, van welke het bekendst is geworden in de geschiedenis Cl., de oudste dochter van Ptolemaeus Aulētes en krachtens diens testament (51 v. C.) mederegent van haren broeder Ptolemaeus over Egypte. Hare ministers Pothinus, Achillas en Theodotus wisten haar te verdringen, maar zij bracht een leger op de been en toen Caesar na Pompeius vermoording in Egypte verscheen, wist zij hem door hare schoonheid te winnen, zoodat hij haar naast haren broeder op den troon herstelde. Toen deze in den Alexandrijnschen oorlog gevallen was, voerde zij de alleenheerschappij, want het mederegentschap van een anderen broeder had niets te beteekenen. Een zoon, Caesarion, was de vrucht van hare betrekking tot Caesar, die haar ook naar Rome heeft laten komen.
Na Caesar’s dood ondersteunde zij de triumviri. Toen in 41 M. Antonius rekening en verantwoording van haar eischte, wist zij hem geheel voor zich te winnen, zoodat hij in 37 een kuststreek van Palaestina en verscheidene grenslanden aan haar afstond en haar huwde. Zij maakte nu van hare machtige positie gebruik om zich op hare vijanden te wreken, haar tweeden broeder Ptolemaeus ter dood te doen brengen en hare onderdanen door zware belastingen te kwellen. Antonius benoemde haar bij zijn Alexandrijnschen zegetocht tot koningin der koningen, tot heerscheres over Egypte, Cyprus, Coelesyrië en Africa; de kinderen, die hij bij haar had, verkregen vorstendommen.
Zij lieten zich als Osiris en Isis vereeren en gaven te Alexandrië de schitterendste feesten.
In den slag bij Actium in 31, waar zij en Antonius tegen Octavianus streden, verliet zij met 60 schepen haar post en vlood naar Alexandrië, werwaarts Antonius haar na zijn nederlaag volgde. Op een valsche tijding van haren dood trachtte Antonius zich te doorsteken en stierf in hare armen. Cl. poogde daarop Octavianus voor zich te winnen en doodde zich, toen haar dit mislukte, door den beet eener slang in 30 v. C. op 39-jarigen leeftijd.
