Alexeï (michailowitsch) - de tweede Czaar van Rusland uit het huis Romanow, geb. 1629, gest. 1676. Hij volgde zijn vader, Michael Feodorowitsj, in 1645 op; hij gaf zich over aan de leiding van zijn kanselier en van zijn voogd, wier inhaligheid in 1648 een opstand verwekte, waarbij Plessoro, de kanselier, het leven verloor. Algemeene ontevredenheid begunstigden de plannen van twee kroon-pretendenten, Demetrius (de derde valsche pretendent van dien naam in de Russische geschiedenis) en Ankoedinow. Laatstgenoemde, voorgevende een zoon van Czaar Wassili Sjoeiskiï te zijn, werd in 1653 te Moskou terechtgesteld.
A. leidde voorts twee veldtochten tegen de Polen (1654—1656 en 1660 —1667), nam Smolensk, bracht bijna geheel Litau- en ten onder, en maakte zich meester van een groot deel van de Ukraine, waarvan de Kozakken, die tot nu toe onder Polen gestaan hadden, zijn onderdanen werden. A. voerde intusschen een onvoorspoedigen oorlog met Karel X van Zweden (1655—1658). Hij bracht verschillende verbeteringen in de Russische wetten, beval de vertaling van vele wetenschappelijke werken, meest op militair gebied, en waagde zelfs enkele wijzigingen in kerkelijke zaken, waarvan het groote Russische schisma, de Raskol, het gevolg is geweest. Zijn tweede vrouw, Natalja Narisjkin, werd de moeder van Peter den Groote. Uit zijn eerste huwelijk met Maria Miloslawskaja zijn de latere Czaren Feodor III en Iwan V en onder verscheidene dochters Iwans en Peters regentes Sophia geboren.
