[→Lat. pupa], v./m. (-pen),
1. voorwerp in de vorm en als verkleinde nabootsing van een mensengedaante, waarmee kinderen spelen (e): met een — spelen; een opgedirkte —, een vrouw die overdadig gekleed is; 2. trekpop, marionet; (fig. zegsw.) daar heb je de poppen aan het dansen, nu begint de ruzie, de narigheid, dan zal de ruzie uitbarsten;
3. nabootsing van een menselijke figuur voor andere doeleinden: de poppen in een wassenbeeldentheater;
4. teer, klein vrouwtje: zijn vrouw was een popje;
5. (dierkunde), pupa, stadium in de gedaanteverwisseling van de insekten (e): de poppen van de zijderups;
6. wijfje van diverse vogels, vooral van de kanarievogel;
7. knot, prop, dot, drukkussen van een breukband;
8. (naar de beeldenaar; gemeenz.) gulden: dat heeft honderd gekost.
(E) DIERKUNDE. In het popstadium leeft het insekt vaak in een spinsel of cocon. De rusttoestand is slechts schijn: talrijke organen van het voorafgaande stadium (→larve) worden geheel of gedeeltelijk afgebroken en door nieuwe vervangen (bij volkomen gedaanteverwisseling). Uit de pop ontstaat de volwassen vorm (imago). Zelden komen méér popstadia voor.
SPELEN. Reeds bij de oudste culturen kwam de pop voor, niet alleen als speelgoed, maar ook als cultusvoorwerp en/of vruchtbaarheidssymbool. Houten poppen met beweegbare ledematen werden reeds ca.2000 v.C. in Egypte vervaardigd. In Oudgriekse kindergraven zijn poppen (veelal kleifiguren) gevonden. Vrijwel alle schriftloze volken kenden en kennen de pop. In de 15e eeuw n.C. werkten in Neurenberg gespecialiseerde poppenmakers.
Ook tegenwoordig nog wordt de pop vervaardigd als kinderspeelgoed, als model om kleding op te tonen (paspop, etalegepop), als sierpop en als figuur in het →poppenspel. LITT. E.Herick, Volksspielzeug (1952); A.Fraser, Dolls (1962); D.S.Coleman, E.A.Coleman en E.J. Coleman, The collector’s encyclopedia of dolls (1973); E.King, Poppen en poppenhuizen (2e dr. 1978).
