(ook: onderlinge verzekeringsmaatschappij), Ned. ondernemingsvorm met rechtspersoonlijkheid, nl. een vereniging van verzekeringsnemers die in het verzekeringsbedrijf dat zij ten behoeve van haar leden uitoefent, verzekeringsovereenkomsten sluit met haar leden tegen nadelige gevolgen van onvoorziene gebeurtenissen, tegen betaling van een aandeel in de omslag der gezamenlijk in een bepaald tijdvak geleden nadelen. De overeenkomst van verzekering sluit het lidmaatschap van de vereniging in.
Indien de statuten iedere verplichting van leden of oud-leden om in tekorten bij te dragen uitsluiten, kunnen deze statuten de onderlinge waarborgmaatschappij veroorloven soortgelijke overeenkomsten met derden te sluiten, doch dit mag niet in een zodanige mate geschieden dat de verzekeringsovereenkomsten met de leden voor het bedrijf slechts van ondergeschikte betekenis zijn. Deze ondernemingsvorm heeft vooral betekenis in de ongevallen-, landbouw-, binnenvaart-, vee-, brand-, molest- en levensverzekering. Zij worden gezamenlijk met de →coöperatieve vereniging als bijzondere vorm van vereniging geregeld in Boek 2, artt. 53–63 Nieuw BW. Ook het WvK noemt haar in artt. 286 en 308. De Wet tot Regeling van het Levensverzekeringsbedrijf (22.12.1922, Stbl. 716) geeft voorschriften omtrent oprichting en inrichting van onderlinge levensverzekeringsmaatschappijen. Van deze ondernemingsvorm zijn wel te onderscheiden de ondernemingen die zich fondsen noemen, maar slechts het particulier bedrijf van één ondernemer zijn. Wel behoren tot de onderlinge waarborgmaatschappijen vele begrafenis- en ziekenfondsen.
