m. (-en), de juridische status of rechtsvorm van een onderneming.
(e) Iedere ondernemingsvorm heeft specifieke gevolgen voor de positie van de rechtssubjecten die bij die onderneming anders dan in dienstbetrekking betrokken zijn. Zo kan men onderscheiden het eenmansbedrijf en andere ondernemingsvormen zonder rechtspersoonlijkheid (mede-eigendom van twee of meer rechtssubjecten, waarbij evenwel juridisch gezien geen onderscheid bestaat tussen het vermogen dat verband houdt met de ondernemingsactiviteit en het vermogen van de ondernemer(s) dat buiten de onderneming aanwezig is) en ondernemingsvormen met rechtspersoonlijkheid, waarbij het vermogen dat in de onderneming werkzaam is een eenheid vormt, juridisch gescheiden van het buiten de onderneming aanwezige vermogen van oprichters, aandeelhouders, leden of bestuurders van de rechtspersoon. Bij de keuze van de ondernemingsvorm zijn overwegingen met betrekking tot de regeling van de aansprakelijkheid (d.w.z. de mate waarin schulden van de onderneming op het privé-vermogen van de eigenaar(s) kunnen worden verhaald), de vermogensverschaffing, de leiding en de continuïteit van de onderneming van grote betekenis. Elk der onderscheiden rechtsvormen brengt eigen specifieke financieringsmogelijkheden, maar ook fiscale gevolgen e.d. met zich mee. Naast de onderscheiding der ondernemingsvormen naar de rechtsfiguur die de onderneming drijft, staat een onderscheiding naar de hoedanigheid van de personen die de onderneming beheersen, t.w. het particulier bedrijf, het →overheidsbedrijf en de →gemengde onderneming. In Nederland onderscheidt men naar de aansprakelijkheid van de vermogensverschaffers: volledige aansprakelijkheid van één persoon (eenmansbedrijf), hoofdelijke aansprakelijkheid van twee of meer personen (→maatschap, →vennootschap onder firma), aansprakelijkheid van een daartoe opgerichte rechtspersoon (→naamloze vennootschap en →besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, die een soepeler wettelijke regeling kent), waarbij de vermogensverschaffers als aandeelhouder fungeren, alsmede diverse tussenvormen, zoals de commanditaire vennootschap, de commanditaire vennootschap op aandelen, de coöperatieve vereniging, de vereniging, onderlinge waarborgmaatschappij, rederij en stichting. De meeste van deze ondernemingsvormen komen ook in de omringende landen voor.
Ten aanzien van de commanditaire vennootschap bestaan verschillen tussen de landen. Bovendien wordt m.n. in België en Frankrijk de rechtspersoonlijkheid aanvaard van ondernemingen die met de Ned. vennootschap onder firma en commanditaire vennootschap overeenkomen, hetgeen in Nederland in verband met EEG-afspraken tot de regeling van de besloten vennootschap heeft geleid.
In België zijn de onderscheidene door de wet erkende ondernemingsvormen:
1. de eenmanszaak;
2. de firma of vennootschap onder gemeenschappelijke naam;
3. de vennootschap bij wijze van enkele geldschieting (bloot-commanditaire vennootschap);
4. de naamloze vennootschap;
5. de vennootschap bij wijze van geldschieting op aandelen (commanditaire vennootschap op aandelen);
6. de personenvennootschap met beperkte aansprakelijkheid;
7. de coöperatieve vennootschap.
