v./m. (-en), 1, wettelijke verplichting om in het onderhoud van anderen te voorzien, alimentatieplicht (e); 2. plicht iets in goede, bruikbare staat te onderhouden.
(e) In Nederland en België bestaat er een wettelijke verplichting tot het verstrekken van een bijdrage tot levensonderhoud tussen bloeden aanverwanten en tussen echtgenoten na echtscheiding, scheiding van tafel en bed en ontbinding van het huwelijk na scheiding van tafel en bed. Hierbij wordt gelet op de behoefte aan die bijdrage van de gerechtigde en op de draagkracht van de verplichte. Gedurende het huwelijk bestaat tussen echtgenoten de verplichting elkaar het nodige te verschaffen. Deze verplichting is onafhankelijk van de behoeften, maar wordt bepaald door het wederzijdse inkomen en vermogen. Ook de onderhoudsplicht van ouders ten opzichte van hun kinderen staat los van de behoeften. Ten aanzien van de betrokkenen maakte de wetgever onderscheid, aangezien de alimentatieplicht tussen bloeden aanverwanten alleen wordt bepaald door financiële factoren, terwijl bij de bepaling van de onderhoudsplicht tussen van tafel en bed gescheiden of gewezen echtgenoten ook niet-financiële factoren een rol kunnen spelen (duur van het huwelijk, leeftijd van de kinderen).
De alimentatieplicht tussen bloeden aanverwanten bestaat tussen meerderjarige kinderen en hun ouders en schoonouders over en weer. Verhaal van door de overheid aan behoeftige bloedverwanten verstrekte uitkeringen op de alimentatieplichtige is niet mogelijk. Dit kan wel bij aan een gewezen echtgenoot verleende bijstand. De onderhoudsplicht van minderjarige kinderen jegens de ouders is afhankelijk van de draagkracht van de kinderen en is met betrekking tot inwonende kinderen met inkomen opgesloten in het ouderlijk vruchtgenot (→ouderlijke macht). Zowel de door de rechter vastgestelde als de bij overeenkomst overeengekomen alimentatie kan op grond van gewijzigde omstandigheden worden gewijzigd of ingetrokken. Deze wijzigingsmogelijkheid kan bij overeenkomst worden uitgesloten.
Alimentaties zijn rechtswege gekoppeld aan de prijs- of loonontwikkeling. Ook deze indexering kan bij overeenkomst worden uitgesloten. De onderhoudsplicht gaat teniet door de dood van de gerechtigde of de verplichte. De onderhoudsplicht van de stiefvader jegens minderjarige stiefkinderen is gebonden aan het behoren van deze kinderen tot zijn huishouden. Voor de onderhoudsplicht van een vader jegens een door # hem verwekt natuurlijk niet erkend kind: →vaderschapsactie.
LITT. C.A.Terwee-van Hilten, Alimentatie (1972).
