Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 24-06-2020

Oder

betekenis & definitie

(Pools: Odra), rivier in Polen, gedeeltelijk op de grens met de DDR, 903 km lang, stroomgebied 124671 km2, ontspringt (op 627 m hoogte in het Odergebergte, Sudeten) in Tsjechoslowakije. Hier ontvangt de Oder de Oppa en Molera, die het water toevoeren van de Altvater (1490 m).

Beneden Ostrava komt de Oder op Pools grondgebied. De loop van de Oder, die, zodra zij het middelgebergte verlaten heeft, het karakter krijgt van een laaglandrivier, bestaat uit een aaneenschakeling van delen van oerstroomdalen. Het Klodnitzkanaal verbindt de Oder met Gliwice (Gleiwitz). Van de Sudeten ontvangt de Oder Bober en Görlitzer Neisse. Van de oostzijde stroomt de Bartsch. Door het OderSpreekanaal bestaat verbinding met de Spree (Elbe).

In het Thorn-Eberswalder oerstroomdal ontvangt de Oder de Warta (met Netze en Obra). Het Berlijn-Szczecin en Berlijn—Frankfort-kanaal verbinden de Oder en Havel (Elbe), terwijl de Netze door een kanaal verbonden is met de Weichsel (Bydgoszcz). De Oder splitst zich bij Gartz in twee parallel lopende takken: een oostelijke, de Reglitz, die uitloopt in de Dammer See, dat in verbinding staat met de Oder Haff, waarin de westelijke tak of Oder uitloopt.Het verval van de rivier is zeer gering, maar de waterstand is zeer onregelmatig: Wroclaw heeft bij laag water 23 m3/s, bij hoog water 2400 m3/s. Door regulering en kanalisering, ook door de bouw van stuwdammen en -meren is de waterstand zeer verbeterd, hoewel aan de totale hoeveelheid water weinig te veranderen is. Voor de scheepvaart is de Oder geschikt gemaakt van Kosel (mond Klodnitz) tot Szczecin voor schepen tot 1000 ton. Kanalen zijn aangelegd langs de Oder bij Wroclaw. Hierdoor is de Oder bevaarbaar tussen Kosel en Wroclaw voor schepen tot 750 ton. De Oder verwerkt 85 % van de Poolse binnenvaart.

< >