Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-06-2020

kleurtemperatuur

betekenis & definitie

v., getal waarmee de spectrale samenstelling voor het door een lichtbron uitgestraalde licht in eerste benadering wordt bepaald. (e) De kleurtemperatuur is in het geval van straling van een ‘zwart lichaam’ gelijk aan de ware temperatuur van dat lichaam. Wanneer de spectrale verdeling afwijkt van die van een zwart lichaam, kan men alsnog de verhouding van b.v. rood en blauw licht bepalen en de temperatuur berekenen die een zwart lichaam moet hebben om dezelfde verhouding te leveren.

FOTOGRAFIE. In de →kleurenfotografie is het begrip kleurtemperatuur belangrijk, daar de kleurenfilm (en de omkeer kleurenfilm in het bijzonder) afgesteld pleegt te zijn op een lichtbron van bepaalde kleurtemperatuur. Daglicht heeft een gemiddelde kleurtemperatuur van 5300-5500 K, daglicht bij strakblauwe hemel of bij geheel bedekte lucht biedt tot 6500 K. Flitslicht van flitslampjes ligt op ca. 4000 K en gloeilamplicht op 2800 voor gewone fotolampen en 3200—3400 K voor overspanningslampen. Gebruik van kleurenfilm bij een verkeerde lichtkleurstof. Tabel 2. Overzicht van natuurlijke kleurstoffen.

kleurstof kleur herkomst hoofdbestanddeel toepassing kraprood turksrood rood wortels van de meekrap, Rubia tinctorum alizarine beitskleurstof voor wol, zijde en katoen roodhout pernambuco (hout) brazielhout rood hout van Caesalpinia crista, C. brasiliensis, e.a. brazileïne beitskleurstof voor wol, zijde en katoen saffloer rood bloemhoofdjes, van de verf distel, Carthamus tinctorius carthamine directe kleurstof voor zijde en katoen lakmoes orseille rood korstmossen, Rocella orceïne directe kleurstof voor katoen, wol en zijde kermes rood schildluizen, Coccus ilici kermeszuur beitskleurstof voor wol en zijde cochenille rood schildluizen, Dactylopius coccus karmijnzuur als kermes purper rood schelpdieren, Murex, Purpura 6,6'-dibroomindigo kuipkleurstof voor wol en zijde wouw geel Reseda luteola luteoline beitskleurstof voor zijde, wol en leder geelhout quercitron geel bast van Quercus tinctoria quercetine beitskleurstof voor katoen saffraan geel stempels van de saffraancrocus, Crocus sativus crocetine beitskleurstof voor zijde, wol en leder wede blauw Isatis tinctoria indigo kuipkleurstof voor katoen en wol indigo blauw Indigofera indigo als wede blauwhout campêchehout blauw kernhout van Haematoxylon campechianum hematine beitskleurstof voor wol, katoen, zijde en nylon bron veroorzaakt →kleurzweem; deze wordt tegengegaan door gebruik van het juiste →conversiefilter. De kleurtemperatuur wordt ook wel uitgedrukt in mired waarbij 1 mired = 1000000 K_1 Hiermee kan de werking van een conversiefilter worden uitgedrukt: een rood filter van 100 mired verandert daglicht van 5000 K (200 mired) in een samenstelling als kunstlicht van 3300 K (300 mired). Het aantal K stijgt met het toenemen van het blauwgehalte, de waarde in mired stijgt met het toenemen van het roodgehalte.