v. (-heden),
1. ligging, plaatselijke gesteldheid: de — van een land;
2. ruimte-uitgebreidheid, plaats met betrekking tot haar ligging of plaatselijke gesteldheid, m.n. in verband met het doel waarvoor zij bestemd is: u hebt hier voor het raam een goede de stoet voorbij te zien trekken;
3.(mogelijke) omstandigheid of gesteldheid van zaken die voor een of andere handeling geschikt of gunstig is: een mooie, goede, gunstige, geschikte, slechte —; er is — om te dansen, te slapen, te logeren enz.; een kamer met — om te stoken; veel, weinig — hebben om uit te gaan; bij de eerste — de beste kwam hij mij bezoeken; breng bij dat boek eens voor mij mee, als u dat eens gelegen komt; bij zal ik erover spreken, als ik daartoe aanleiding vind; de (tot iets) aangrijpen, aanvaarden, te baat nemen, waarnemen enz.; de bij de haren grijpen, ze gretig aangrijpen, er direct gebruik van maken; iemand in de stellen om ..., tot iets in staat stellen, (of) er aanleiding toe geven; bieden, (spr.) de maakt de dief, ook toegepast op het bedrijven van kwaad in het algemeen; maakt genegenheid, uit de gelegenheid die een jongen en een meisje hebben elkaar te ontmoeten, ontstaat vaak genegenheid of liefde;
4. (in het bijzonder) mogelijkheid van vervoer, reisgelegenheid: ik vond daar met de bus naar Naaldwijk te gaan; de mogelijkheid om iets te verzenden: per eerste -; (metonymisch) middel van vervoer: met de eerste — reisde hij naar Leiden terug; op eigen —, op zichzelf, niet gezamenlijk;
5. (metonymisch) inrichting waar men het een of ander kan verrichten: hij zat daar in een — iets te drinken;
6. bepaalde omstandigheid, voorkomend geval: die wijs is, schikt zich naar tijd en -, naar de tijdsomstandigheden; geheel van omstandigheden, feit of voorval, beschouwd in verband met een daarmee samentreffende of eruit voortvloeiende handeling: een feestelijke —; feestlied ter — van het vijftigjarig bestaan van onze vereniging.
