Ouditalische vegetatiegodin, beschermster van tuinen en wijngaarden. Later onder Griekse invloed geworden tot godin van liefde en schoonheid, en geheel vereenzelvigd met Aphrodite.
Uit haar verbintenis met de sterveling Anchises werd de heros Aeneas geboren. Voortdurend waakte zij over haar zoon tijdens zijn zwerftocht van Troje naar Italië, (Verg. 1,411,658; V.779; VIII,370; X,331). Ook de god Mars was haar minnaar (Ov. IV, 169 e.v.). In Latium was te Ardea de oorsprong van haar cultus. Te Rome waren al vroeg twee tempels van Venus, waarvan de oudste dateert van 293 v.C. (Liv.X, 31,9). De stichtingsdag van deze heiligdommen werd gevierd op 18 augustus met het feest der Vinalia Rustica. Na de nederlaag bij het Trasimeense meer, werd in 215 v.C. na het raadplegen der Sibyllijnse boeken, een tempel voor Venus Erycina ingewijd op het Capitool (Liv.XXII,9,10; XXIII, 30,31). Zo werd de cultus van Aphrodite op Sicilië naar Rome overgebracht. De stichtingsdag van deze tempel vierde men op het feest der Vinalia Priora op 23 april.
Voorts werd op 1 april nog het feest der Veneralia gevierd ter ere van Venus Verticordia en Fortuna Virilis. Venus Verticordia (= die de harten bekeert) werd aangeroepen als beschermster tegen ontucht en bezat te Rome sinds 114 v.C. een heiligdom. Mogelijk was zij identiek met Aphrodite van Cyprus, van wie het feest ook op 1 april viel. De dictator Sulla (ca. 80 v. C.) beschouwde Venus als zijn schutspatrones en haar aanzien werd vooral vergroot door de verering die Julius Caesar en Augustus, Venus toedroegen, daar zij als moeder van Aeneas, de stammoeder was van het Julische geslacht. Caesar wijdde aan Venus Genitrix een tempel op zijn forum en tenslotte richtte Hadrianus in 135 n.C. de grote tempel op voor Venus en Roma nabij het Coloseum; van de vele titels waaronder Venus werd vereerd, was o.a. die van Venus Pompeiana, beschermgodin van de stad Pompeii.Zie Aphrodite, Anchises, Aeneas, Mars, Sibyllijnse boeken, Capitool
