Het ontstaan van een zelfbeeld begint pas in de puberteit.
Samen met de ontwikkeling van het ik krijgt een kind ook een beeld van zichzelf. Een jonge peuter kan zich nog niet goed in woorden uitdrukken, maar heeft wel andere manieren om te laten merken wat hij wil, wat hij juist niet wil en hoe hij zich voelt. Is hij blij, dan rent hij door de kamer of schreeuwt het uit van plezier. Wordt hij boos, dan zal hij misschien gaan schoppen, slaan, bijten of keihard gaan schreeuwen. Is hij nerveus, dan bijt hij op zijn nagels of zit hij met zijn vingers aan de mouw van zijn trui te frommelen. Een peuter gebruikt veel lichaamstaal.
Het besef van het eigen ik en wie een kind is, kunnen niet zonder elkaar. Je speelt als ouder bewust en onbewust een grote rol in het ontstaan van het zelfbeeld van een kind. Dat is al begonnen direct na zijn geboorte. Je lacht naar je kind, je knuffelt hem, je troost hem als hij verdriet heeft. Zo krijgt je kind een gevoel van veiligheid en het gevoel de moeite waard te zijn. Hoe positiever een kind over zichzelf denkt, hoe meer zelfvertrouwen hij zal ontwikkelen. Het zelfbeeld wordt voor het grootste deel gevormd door de reacties die je kind van jou (en van anderen) krijgt op de dingen die hij doet. Is hij lief, dan krijgt hij een aai over zijn bol, maakt hij een mooie tekening, dan krijgt hij een complimentje, smijt hij al zijn speelgoed op de grond, dan word je boos.
