chemische middelen die aaltjes (nematoden) doden. Veel gewassen zijn gevoelig voor vrij levende en/of cysten vormende aaltjes die in de bodem leven (o.a. aardappelmoeheid, bietenmoeheid).
Ter bestrijding van deze aaltjes wordt in de landbouw vaak een grondontsmetting uitgevoerd met chemische middelen die een breedspectrumwerking hebben. De nematiciden werken vaak ook tegen andere insekten en schimmels. De bestrijding van het aardappelcysteaaltje met nematiciden is in Nederland verplicht gesteld, andere methoden zijn niet toegestaan. Vooral in de glascultuur, waar de grond zeer intensief wordt beteeld, is het gebruik van nematiciden hoog.Er zijn twee typen nematiciden in gebruik, nl. de fumiganten (begassers) en de wateroplossende middelen. Tot de vluchtige nematiciden behoren -»-methylbromide, >metam-natrium, »dichloorpropeen, dazomet, chloorpikrine, chloorbroompropeen, dibroomchloorpropaan en ethyleendibromide. Dit type nematicide wordt gewoonlijk in vloeibare vorm aan de grond toegediend, waarna het in dampvorm zijn werking uitoefent. Een nieuwe ontwikkeling is bodemontsmetting met middelen in korrelvorm (aldicarp, ethoprofos, oxamyl), die aan de grond kunnen worden toegediend vlak voor of gelijktijdig met het planten of zaaien van de gewassen.
Over de gehele wereld gerekend is het gebruik van nematiciden te verwaarlozen. In Nederland vormen nematiciden echter 50 % van het insekticidenverbruik. Het totale verbruik bedroeg in 1976 in Nederland 11700 t, waarvan 5300 t metam-natrium. Ter bestrijding van aaltjes worden in siertuinen wel afrikaantjes geplant. In kassen is het stomen van de grond een zeer goed alternatief, zij het dat de kosten een factor 3 hoger zijn.
