verrijking van water met plantenvoedingsstoffen, waardoor de groei van algen en hogere waterplanten gestimuleerd wordt. Het begrip is vergelijkbaar met bemesting van de bodem, maar de term eutrofiëring wordt meestal beperkt tot situaties waarin dit onopzettelijk gebeurt.
Evenals in aarde zijn ook voor water de elementen stikstof en fosfor de belangrijkste meststoffen; daarnaast zijn kalium, calcium, magnesium, koper, kobalt en nog vele andere elementen nodig voor de groei van algen en waterplanten. Kiezelalgen maken een skelet van silicaten, waarvoor het element silicium nodig is. In vrijwel alle landen ter wereld doen zich problemen voor met de overmatige ontwikkeling van algen en soms van hogere waterplanten. Meestal is de verhoogde belasting met fosfaten (vooral in zoet water) en stikstofverbindingen (vooral in zout en brak water) verantwoordelijk voor deze ontwikkeling.Eutrofiëring veroorzaakt sterke schommelingen in de zuurstofconcentratie in het water doordat overdag de fotosynthese-activiteit intensiever wordt en er meer zuurstof wordt gevormd, terwijl ’s nachts de ademhaling van planten en algen tot een sterke afname leidt. Dit kan uiteindelijk tot zuurstofloosheid leiden, waardoor zich allerlei rottingsprocessen kunnen gaan voordoen. Nabij de bodem treedt die het eerst op, waardoor belangrijke levensprocessen, zoals de ontwikkeling van jonge vis uit afgezet broedsel, onmogelijk worden. Massale vissterfte kan optreden wanneer in de gehele watermassa de zuurstofconcentratie beneden een kritische waarde daalt. Andere nadelige gevolgen van eutrofiëring zijn: de smaak- en geurstoffen die verschillende algen afscheiden, waardoor het oppervlaktewater minder geschikt wordt als bron voor de drinkwatervoorziening; de snellere verstopping van zandfilters bij de drinkwaterbereiding; de achteruitgang van de soortenrijkdom van planten en dieren in het waterige milieu; het onaantrekkelijke uiterlijk van het water door de groene kleur, waardoor het ook zijn recreatieve functie verliest. Blauwalgen kunnen de oorzaak zijn van stinkende schuimlagen op het water en aan de oevers.
De bestrijding van de eutrofiëring richt zich op het voorkomen van de lozing van voedingsstoffen, door het gebruik ervan te beperken of door ze in waterzuiveringsinstallaties te verwijderen. Voorbeelden hiervan zijn de vervanging van fosfaten in wasmiddelen, de vermindering van de uitspoeling uit landbouwgronden door een beter beheer, de zgn. derdetrapzuivering, waarbij stikstof en/of fosfaat worden verwijderd uit afvalwater. Hoe belangrijk deze problemen zijn, blijkt o.a. uit de uitvoerige studie die de Organisatie van Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OECD) heeft verricht in de jaren zeventig; in 1982 deed de OECD de lidstaten een aantal aanbevelingen.
