Gepubliceerd op 01-12-2020

belanghebbende

betekenis & definitie

1. ieder die bij een beroep op de rechter of op een administratieve beroepsinstantie (b.v. de Kroon) kan aantonen dat hij bij de vernietiging van een beschikking een eigen persoonlijk belang heeft, waardoor hij zich onderscheidt van andere, willekeurige rechtzoekenden. In art. 79 van de Wet ABM wordt bepaald dat als ‘eigen persoonlijk belang’ ook worden beschouwd de belangen die in het kader van deze wet zijn toevertrouwd aan personen of colleges met openbaar gezag, alsmede de belangen waarvoor privaatrechtelijke organisaties (b.v. actiegroepen) in het leven zijn geroepen.

De Kroon toetst de statuten van dergelijke organisaties om te beoordelen of zo’n organisatie in haar beroep ontvankelijk is.2. Volgens het Belg. Gerechtelijk Wetboek moeten zowel fysische personen als rechtspersonen een persoonlijk en rechtstreeks belang bewijzen om een vordering te kunnen instellen, tenzij een bijzondere wet het anders bepaalt. In de loop van de tijd was in de rechtspraak een ruime opvatting van het begrip belanghebbende gegroeid. Door het Eikendael-arrest van het Hof van Cassatie (19.11.1982) werd de klok echter gevoelig teruggedraaid. Voor rechtspersonen heeft het Hof van Cassatie dit persoonlijk belang nu beperkt tot ‘wat zijn bestaan of zijn materiële en morele goederen, inzonderheid zijn vermogen, eer en goede naam, raakt’. Daardoor wordt rechtspersonen het recht ontzegd op te treden voor de ‘persoonlijke of collectieve belangen van de leden van de vereniging’ en zeker wordt het onmogelijk ‘het algemeen belang’ voor de rechtbank te verdedigen. De Raad van State houdt er een andere mening op na; hij laat toe dat verenigingen collectieve belangen, en soms het algemeen belang, verdedigen.

De Bond Beter Leefmilieu heeft in 1983 een wetsvoorstel uitgewerkt dat voorziet in een expliciete toekenning van een vorderingsrecht aan milieuverenigingen met rechtspersoonlijkheid, ter bestrijding van milieuverstoring.

< >