Een sonate (It. sonare, spelen, klinken) is een instrumentale compositie, doorgaans voor een solist, twee spelers of een klein ensemble.
De drie of vierdelige sonate met het eerste en eventueel het laatste deel in de sonatevorm, vierde zijn hoogtijdagen in de klassieke periode ' en de Romantiek. Oorspronkelijk had 'sonata' een meer algemene betekenis. In de 16e eeuw was het een instrumentaal stuk, in tegenstelling tot 'cantata': een zangstuk en toccata: een stuk voor een toetseninstrument.
In de vroege 17e eeuw bedoelde men met de term 'sonate' een ensemble-stuk, bestaande uit ca. vijf contrasterende delen. Hieruit ontstond de drie tot zesdelige baroksonate: de kamersonate en de kerksonate', beide behorend tot het genre 'triosonate'. De vroegste sonates voor klavecimbel solo zijn die van Kuhnau, Domenico Scarlatti en C.Ph.E. Bach.
