Rechtsterm voorkomende in de volgende uitdrukkingen: rechtspraak in twee i. (of trappen) ; een geding in eerste i. (in eersten → aanleg), in tweede i. (in hooger beroep) of ook in laatste of hoogste i. (d.i. bij den Hoogen Raad). In België wordt de cassatie niet beschouwd als een nieuwe i.: hoogste i. is het hooger beroep.Verder spreekt men van:
1° afstand van i.; de eischer kan dit steeds doen onder betaling der kosten, echter, slechts met toestemming van den gedaagde, voor het geval deze reeds heeft geantwoord (art. 277 Ned. Rv. Vgl. art. 402-403 Belg. Rv). De zaak wordt dan vanzelf teruggebracht in denzelfden staat, als waarin zij voor de dagvaarding was (art. 278 Ned. Rv.; ook algemeen aanvaard in België).
2° Ontslag van i.; de gedaagde wordt, indien de eischer niet op den dag der dagvaarding verschijnt, ontslagen van i., nadat tegen den eischer verstek is verleend; de eischer wordt veroordeeld in de kosten. Verzet tegen verstekvonnis is in Ncd. niet mogelijk, maar na betaling der kosten kan de eischer opnieuw dagvaarden (art. 75 Ned. Rv.).
3° Verval van i.; indien een aanhangige zaak gedurende drie jaren niet is voortgezet, kan een der partijen verval van i. vragen (art. 279 en 281 Ned. Rv.; art. 397 tot 401 Belg. Rv.). De kosten van het geding worden in Ned. voor gecompenseerd gehouden (282 Rv.) en blijven in België ten laste van den eischer (401 Rv.). Eeden, verklaringen enz., in den loop van het vervallen geding afgelegd, kunnen wederom worden gebruikt, wanneer de actie opnieuw wordt ingesteld (283 Ned. Rv.). Verval van i. in hooger beroep brengt met zich mede, dat het vonnis waarvan beroep kracht van gewijsde krijgt (art. 284 Ned. Rv.; art. 469 Belg. Rv.)
Voor de toekomst gelden de bepalingen van het Belg. wetboek van rechtsvordering omtrent verval van instantie niet meer: dit verval houdt op te bestaan. (K. B. nr. 300 van 30 Maart 1936). Bronsgeest W. Dievoet
