Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 22-07-2019

H

betekenis & definitie

H - H, achtste letter van het alphabet; stelt in de Ned. taal een aspiratie voor. Het teeken gaat terug op de Grieksche [I]H[/I]; deze is ontstaan uit de Phoenicische cheth en had in het Oostelijk Grieksch de klankwaarde ê (êta) gekregen, door verlies der aspiratie; de aspiratie bleef echter behouden in het Westelijk Grieksch, van waaruit de letter in het Lat. alphabet kwam met deze klankwaarde.

Afkortingen. H of h in Rom. inschriften, enz. = Hadrianus, habet, hic, homo, enz.; h in tijdsbepalingen = (Lat.) hora, uur; H in de chemie = hydrogenium, waterstof; h. op recepten = (Lat.) herba, kruid; als cijfer bij de Grieken: H = 100; bij de Romeinen H = 200; h als eenheid van maat in de electrotechniek = Henry; h* in de physica stelt voor de constante van Planck; H. is tevens afkorting voor heilig(e) ; h.a. = (Lat.) hoe anno, in dit jaar en = (Lat.) huius anni, van dit jaar; ha = hectare; Hab. = → Habacuc; H.B.S. = Hoogere Burgerschool ;h.c. = (Lat.) honoris causa, eershalve, bij wijze van eerbetoon; hd. of hgd. = Hoogduitsch; h.e. (Lat.) = hoe est, dat is, dat wil zeggen; He in de chemie — → Helium; Hebr. = Hebreeuwsch, ook: Brief aan de → Hebreeën; Herv. = Hervormd; Hf in de chemie = → Hafnium; hg = hectogram; h.i. = huns (haars) inziens; HK, in de natuurk. de afkorting voor Hefnerkaars; H.K.H. = Hare Koninklijke Hoogheid; hl = hectoliter; hm = hectometer; H.O. = Hooger Onderwijs; H.P. = (Eng.) horsepower, paardekracht; hs. (meerv. hss.) = handschrift; H.S (chr.). = Heilige Schrift; H.W. op getijdentafels = hoog water.

In de muziek is H in Duitschland de toonnaam voor de Ned. B, in de Romaansche landen (België inbegrepen) Si [B geldt in Duitschland als de Ned. Bes (Si j?)]. De reden, waarom deze H tusschen A en C geplaatst werd, houdt verband met het aanwenden in het → hexachord van de B quadratum en de B rotundum (vierkante B en ronde B), waarin de oorsprong van ons herstellingsteeken (j*) en onze mol (j?) te vinden is. Voor de B quadratum kwam later H in de plaats en B gold als B rotundum.