Help uzelf, zo helpt u God
Laat het werk niet aan anderen over, maar doe het zelfhelp uzelf, zo helpt u God
men moet zijn eigen zaakjes regelen; men moet zich niet afhankelijk van iemand of iets opstellenHelp u zelven, zo helpt u God
Roep Gods hulp in, maar ga zelf niet bij de pakken neerzitten; steek zelf ook de handen uit de mouwenEen half blanks heer
Een Amsterdamse spreekwijze voor: een kale heer, een mijnheer die niet veel in de melk heeft te brokken. De ‘blank' was een munt ter waarde van 6 duiten. Een heer die maar ‘drie duiten' op zak had, wa...Lees meer
Nieuwe heren hangen nieuwe hekken
Ieder nieuw bestuur brengt verandering in de verordeningenNieuwe heren hangen nieuwe hekken
Ook: Nieuwe heren, nieuwe wettenIemand de hel heet stoken
Iemand zeer bevreesd voor iets makenIemand de hel heet stoken
Iemand bang maken door bedreigingen met een of andere vreeslijke straf. Wellicht stamt deze uitdrukking uit de tijd, dat monniken rijke lieden op hun sterfbed door bedreiging met hel en duivel en alle...Lees meer
Handwerk heeft een gouden bodem
Wie zijn vak goed verstaat, kan overal de kost verdienenHet hekken naar de wind hangen
Zich aansluiten bij degene, van wie men het meeste voordeel verwachtEen handwerk heeft een gouden bodem
Wie zijn vak goed verstaat, kan overal zijn brood verdienenVerdeel en heers
Voedt partijschap om beter te kunnen gebiedenVerdeel en heers
Door onderlinge vijandschap te kweken houdt men zelf gemakkelijker de macht in handenVerdeel en heers
Vertaling van Lat. :‘Divide et impera’, woorden, afkomstig van Philippus van Macedonië en geuit t.o.v. de verschillende Gr. stammen. De woorden bedoelen eigenlijk: zaai verdeeldheid onder uw vijanden ...Lees meer
Ontrouw slaat haar eigen heer
Door ontrouw benadeelt men zich zelfDe hak op iemand hebben
Iemand niet kunnen uitstaanEen hak op iemand hebben
Iemand bij elke gelegenheid zien te kwetsen of te benadelen, de pik op hem hebbenEen hak op iemand hebben
Haat, vijandschap, afgunst koesteren tegen iemand, een wrok tegen iemand hebben, een hekel aan iemand hebben. Vgl.: een pik op iemand hebben. De herkomst van ‘hak’ in deze uitdrukking is niet geheel d...Lees meer
Het hard hebben
Dit is eigenlijk een afkorting van: het hard arm hebben, hard ongelukkig zijn, d.i. zeer arm en ongelukkig zijn. Door het wegdenken van het hoofdbegrip kreeg ‘hard' zelf de opvatting van: arm, ongeluk...Lees meer
Iemand wijsmaken dat Ons Heer Hendrik heet
Hem alles (kunnen) wijsmakenAls de leeuw dood is, kunnen de hazen wel over hem heen huppelen
Bloodaards durven hun vijanden wel aan, als er geen gevaar meer bestaatAls de leeuw dood is, kunnen de hazen wel over hem heen huppelen
Ook: Een haas bespringt ook wel een leeuw, als hij op ’t gijpen ligtMet half maart moet het wiel van de haard
Van half maart tot St. Lambert (17 sep) werd het spinnen ’s avonds gestaakt, — zijn de avonden te kortAls men de hond jonker heet, dan wil men hem hangen
Wacht u voor de vleiersEr uitzien alsof men de hel had aangeblazen
Er zeer verhit uitzienEen harde dobber hebben
Als iemand een moeilijke taak moet verrichten, zegt men dat hij daar een harde dobber aan zal hebben. Hier is sprake van de verbastering van een zegswijze. Ten onrechte spreekt men van ‘dobber’, omdat...Lees meer
