Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 22-07-2019

Grondgebied

betekenis & definitie

Grondgebied - De feitelijke gezagsuitoefening van een Staat strekt zich, behoudens enkele uitzonderingen, niet verder uit dan zijn grondgebied. De grenzen van dat g. worden bepaald door het volkenrecht.

Tot het g. van het koninkrijk der Nederlanden behooren behalve het Rijk in Europa ook de gebieden van Ned. Indië, Suriname en Curaçao.

Staatsrechtelijk is er geen onderscheid tusschen het grondgebied van het Rijk in Europa en dat der overzeesche gewesten, met name zijn deze laatste niet te beschouwen als „bezittingen” of „wingewesten” van het moederland, zooals oudtijds de opvatting was. Sinds de grondwetswijziging van 1922 zijn de woorden „koloniën” en „bezittingen” ter aanduiding van de overzeesche gewesten dan ook uit de Grondwet verdwenen.

Voor de uitzonderingen op bovenvermelden regel, zie ➝Exterritorialiteit; ➝Schepen. Struycken. België. Het g. omvat: 1° het eigenlijke België, zooals het erkend werd door de mogendheden na 1830, met toevoeging van Moresnet en van de districten Eupen en Malmédy na den oorlog van 1914-’18 [zie staatk.

België, kaart van België]; 2° de Belgische ➝territoriale zee; 3° een koloniaal gebied, Belgisch ➝Kongo. Krachtens het Vredesverdrag van Versailles is België belast met het beheer van Roeanda-Oeroendi, vroeger koloniale bezitting van Duitschland in Afrika (➝Mandaat landen).Geen afstand, geen ruiling, geen aanhechting van grondgebied kan plaats hebben dan krachtens een wet (art. 68 Grondwet). België is verdeeld in ➝provinciën en in gemeenten. De grenzen van het Rijk, van de prov. en van de gem. kunnen alleen uit kracht van een wet gewijzigd worden (art. 1 en 2 Grondwet). Verder voorzien de wetten ook andere verdeelingen van het g., nl. de ➝arrondissementen, en de ➝kantons.

De accoorden van ➝Locarno waarborgen het behoud van de grenzen, zooals die thans bepaald zijn tusschen België en Duitschland, en de onschendbaarheid daarvan. V. Dievoet.