Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 04-07-2019

Geheelonthouding

betekenis & definitie

Geheelonthouding - is de totale onthouding van alcoholische dranken; ➝ Alcohol. Een matig gebruik van bedwelmende dranken is op zich en als regel geoorloofd; g. wordt dus om bijz. natuurlijke of bovennatuurlijke motieven beoefend.

Als deugdbeoefening is g. de hoogste vorm van de nuchterheid of sobrietas, die een onderdeel vormt van de hoofddeugd van ➝ matigheid; tot de keuze daarvan kan men bewogen worden, vooreerst door de eigen schoonheid ervan, die gelegen is in het volmaakt zich ontzeggen van het bedwelmend genot van alcohol, om de superioriteit van den geest en de bovennatuur tegenover de zinnen te handhaven; en vervolgens door allerlei redenen, die den mensch tot deugdakten aanzetten; liefde tot God, tot den naaste, offergeest, persoonlijke ascese, enz.

Op deze wijze wordt de g. ook georganiseerd beoefend in de ➝ drankbestrijding. Voor het ideaal van die beweging heeft zij bovendien de waarde van het voorbeeld, en is zij een daadwerkelijk middel voor de verbetering der drinkgewoonten. Om de matigheid in de menschelijke samenleving te doen doordringen en te bewaren is een kern van (geheel)onthouders noodzakelijk; vooral op leiders, in veelvuldigen zin, wordt hiertoe vaak een beroep gedaan.

Daar alcoholische dranken door hun narcotische werking schadelijke gevolgen hebben, die weliswaar zeer klein zijn bij matig gebruik, is toch voor bepaalde personen ieder gebruik moreel ongeoorloofd; ➝ Alcohol (van hygiënisch standpunt). G. is daarom noodzakelijk voor drankzuchtigen (➝ Alcoholpsychosen), en voor allen, bij wie het geringste gebruik hevige stoornis van het gemoedsleven verwekt (toorn, onzedelijkheid e.a.). Vanzelf kan van dezen nood weer een deugd gemaakt worden.

Ook wordt g. ten sterkste aanbevolen aan allen, bij wie alcohol schade toebrengt aan hun ontwikkeling, d.i. kinderen vanaf hun geboorte tot 16-17 jaar; aan zwangere en zoogende moeders; aan de echtgenooten in bepaalde levensomstandigheden (➝ Alcohol, sub Alcoholmisbruik; Kiembeschadiging); aan veel zieken; aan personen, die verantwoordelijkheid dragen voor anderen, vooral bij snelverkeer (➝ V.A.S.); eindelijk aan allen, die betrokken zijn bij de redding van drankzuchtigen.

< >