Katholicisme encyclopedie

Prof. dr. J.C. Groot (1955)

Gepubliceerd op 02-01-2020

MODE

betekenis & definitie

treedt in de plaats van een persoonlijke levensstijl in zake kleding, woninginrichting, lectuur, film enz., wanneer commercialisme en smakeloosheid gaan overheersen. In feite verstaat men onder mode meestal de snel wisselende vorm van de algemene klederdracht.

Dit probleem interesseert niet alleen de schoonheids- en de gezondheidsleer, maar ook de moraal. Gedurende heel het verloop van de kerkgeschiedenis hebben de kerkvaders, bisschoppen en theologen gewaarschuwd tegen een zedelijk onverantwoorde mode, vooral in de vrouwenkleding, en wel met een nogal beperkt succes.

In de appreciatie van het al dan niet toelaatbare spelen trouwens de verspreiding en de gewoonte een grote rol, zodat volgens plaats en tijd een bepaalde klederdracht meer of minder aanstoot zal geven en meer of minder gevaar voor de zedelijkheid zal opleveren. Om voor de rede verantwoord en zedelijk te zijn moet de kleding haar eigen doelstelling nakomen, met name het lichaam te beschermen (in onze streken vooral tegen koude en al te snelle afkoeling) en het schaamtegevoel te beschutten.

Bovendien moet men ook rekening houden met aesthetische en sociale motieven. De katholieke moraal maakt volstrekt geen bezwaar tegen smaakvolle kleding en zij keurt het goed dat de vrouw zich met een zekere elegantie kleedt, dit met het oog op een goed huwelijk of met de bedoeling de echtelijke liefde en trouw in stand te houden en te bevorderen.

Iedereen zal echter inzien dat de juiste maat in dezen moeilijk te treffen en gemakkelijk te overtreden is. Hygiënisch beantwoordt de vrouwenkleding dikwijls niet aan de normale eisen.

Doch vooral wat de zedelijkheid en de zedigheid betreft wordt de christelijke voorzichtigheid lang niet altijd in acht genomen en werkt de hoofdzakelijk commercieel gerichte mode al te dikwijls een atmosfeer van zinnelijkheid in de hand. Blijkbaar geeft de psyche van de vrouw zich onvoldoende rekenschap van de moeilijkheden en de ergernis die haar houding en kleding bij de man kunnen opwekken.

Men zal daar voor de graad van de schuldigheid rekening mee moeten houden, doch daarmee is nog lang niet elke vrijheid goed te praten.

Fijnheid van opvoeding en christelijk gevoel voor hetgeen passend en smaakvol staat zullen het meisje en de vrouw practisch moeten leren, hoe zij zich zonder ouderwets of bekrompen voor te komen aantrekkelijk kunnen kleden zonder tot gewaagde experimenten over te gaan.

Al te licht wordt de fijngevoeligheid bij haar en in geheel de samenleving afgestompt. Vooral de moeders hebben hier een belangrijke opvoedende taak te vervullen.

Over het algemeen is de moderne kleding stellig practischer geworden, doch de heidense tijdgeest speelt dikwijls een al te grote rol. Iedere vrouw en zelfs iedere man dienen er zich rekenschap van te geven, dat zij de mode niet alleen te volgen, maar ook enigszins mede te bepalen hebben.

G. PH.