is een term, gebruikt om er de verschillende aspecten mee aan te geven van het geestelijke, op God gerichte leven, dat door leken wordt geleid. Het woord is in zover minder gelukkig, dat het de indruk kan wekken alsof het geestelijke leven van leken naar zijn wezen onderscheiden zou zijn van dat van kloosterlingen en priesters.
Voor allen immers geldt, dat het doel van het geestelijke leven de verheerlijking is van God (het verkrijgen van het eeuwige geluk, dat met deze verheerlijking Gods nochtans onverbrekelijk verbonden is, vormt niet het voornaamste doel van het christelijke leven). Ook de weg welke tot dit doel leidt, is voor allen zonder onderscheid dezelfde: de navolging van Christus, d.w.z. de verwerkelijking van Christus in de gelovigen door de werking van de Heilige Geest.
Het onderscheid tussen de spiritualiteit van leken en die van kloosterlingen berust slechts op de verschillende wijzen waarop de middelen van geestelijk leven worden toegepast. De kloosterlingen verbinden zich „voor het aanschijn van de Kerk” tot een leven van gebed en boetvaardigheid, waarvan de bijzonderheden veelal worden aangeduid in de regel waaraan zij gehoorzaamheid beloven; zij verplichten zich tot de beoefening van de zgn. evangelische raden van gehoorzaamheid, kuisheid in volkomen onthouding en armoede.
Dit geldt (goed opgevat) ook voor de leken, die een oprecht christelijk leven willen leiden. Het innerlijk vrij staan tegenover de afleiding van de wereld immers (het „treden buiten de wereld” van de oude geestelijke schrijvers, dat door kloosterlingen ook uiterlijk wordt gerealiseerd) behoort eveneens tot het wezen van de spiritualiteit der leken, in die zin dat zij ook hun genoegens en ontspanning, van welke aard die mogen zijn, steeds in functie zullen zien van het ene doel.
Ook de regelmaat van gebed, een voortdurende bezinning op de dingen van God en het zich eigen maken van de geest van boetvaardigheid maken evenzeer deel uit van het geestelijke leven der leken. Zij dienen gehoorzaam te zijn aan Gods ingevingen (hun geweten, leiding der Kerk, bijzondere omstandigheden die hun worden overgezonden, dikwijls ook de raad van een geestelijke leidsman), in of buiten het huwelijk kuis te leven, en arm te zijn naar de geest, d.w.z. niet aan aards bezit te hechten en daarvan gemakkelijk aan anderen mede te delen.Van de spiritualiteit der priesters is de lekenspiritualiteit in zover onderscheiden, dat de priesters in deze tijd in hun pastorele werkzaamheid een bijzonder middel tot heiliging vinden en dat zij evenals kloosterlingen gehouden zijn tot het celibaat, d.w.z. tot de ongehuwde staat om Christus’ wil.
Voor vele leken is het christelijke huwelijksleven de bijzondere staat, waarin zij geroepen zijn God te dienen. Men kan echter niet zeggen, dat de christelijke beleving van het huwelijk op zich een specifiek kenmerk van het geestelijke leven der leken in het algemeen zou zijn. Dit geldt eveneens voor de verschillende vormen van apostolaat, die door leken worden beoefend, (zie Lekenapostolaat). Verder zie Seculiere instituten, Spiritualiteit, Volmaaktheid. c. A. B.
