Katholicisme encyclopedie

Prof. dr. J.C. Groot (1955)

Gepubliceerd op 02-01-2020

HERDER

betekenis & definitie

was in geheel het oude Oosten een populaire beeldspraak om de koning en andere leiders van het volk aan te duiden, met name ook als verlossers en bevrijders in religieuze zin. In Ezechiël 34 (vgl.Jer. 23) vindt men de motieven bijeen, welke men ook elders in het O.T. aantreft: de slechte leiders, waardoor de kudde verstrooid raakt; Jahweh als de eigenlijke Herder van Israël; de door Hem gezonden messiaanse Herder, die eens komen zal.

Jesus wist zich deze nieuwe Moses (vgl. Is. 63 : 11 vv.), deze nieuwe David (vgl.

Mich. 5 : 2 vv.), gezonden tot ,,de verloren schapen van Israël” (Matth. 15 : 24), die zijn „als schapen zonder herder” (Marc. 6 : 34). Wel dreigt door zijn dood de kleine kudde, welke Hij om zich verzamelde, uit een te vallen, zoals de profeet reeds voorzegde (Zach. 11:4 vv.; 13 : 7-9), maar de Verrezene zal hen weer om zich verzamelen (Marc. 14 : 27 v.).

Want de goede Herder gaf juist zijn leven om al de verstrooiden, ook die niet uit Israels schaapstal zijn, tot één kudde onder de éne Herder te gaan verzamelen (Jo. 10). Dat is de apostolische en oecumenische taak der Kerk onder leiding van Hem, die in zijn zichtbare vertegenwoordigers — haar herders (Jo. 21; Eph. 4:11 enz.) haar eigenlijke Hoeder blijft (1 Petr. 2 : 25; Hebr. 13 : 20).

Tot de dag komt, waarop de Mensenzoon zich voor allen zal openbaren als de Koning, die schapen en bokken definitief gaat scheiden (Matth. 25 : 32 v.) (zie Messias).Het zal niet verwonderen, dat een beeld, dat zo diep verankerd lag in Gods openbaring voor Israël en tegelijk zo sterk appelleerde aan de heilsverwachtingen, zoals zij onder de volkeren leefden, reeds bij de oude Christenen getuige bijv. de schilderingen in de catacomben zeer geliefd was. De christelijke vrede en hoop, die de dood overwint, wordt door dit symbool gekarakteriseerd als de „geborgenheid van het schaap bij zijn scheper” (v. d. Meer). j. w.