het grootste Griekse eiland in de Middellandse Zee. Op Kreta vestigden zich al in de derde eeuw voor onze jaartelling zowel joden als Samaritanen; enkele stenen met inscripties getuigen daarvan.
De joodse gemeenschap groeide sterk in de Romeinse keizertijd. Interessant is dat op een grafschrift uit de vierde of vijfde eeuw de joodse vrouw Sophia wordt genoemd als leidster van de lokale synagoge van het kuststadje Kissamos (Vrouwen). Aan het begin van de vijfde eeuw van onze jaartelling ging waarschijnlijk een aanzienlijk deel van de joodse gemeenten op Kreta over tot het christendom na een totaal uit de hand gelopen messiaanse ‘uittocht’ uit Kreta, waarbij een zekere Mozes beloofd had de joden weer naar het beloofde land terug te leiden als zij hem volgden door van een boven de zee gelegen rotspunt te springen. Hierbij kwam een aantal van hen om het leven, terwijl anderen mede onder druk van de christelijke autoriteiten overgingen tot het christendom.
