uitstoting (excommunicatie) uit de joodse gemeenschap, als oordeel vaak uitgesproken door een gerechtshof, meestal op grond van doelbewuste afwijkingen in leven en leer van het jodendom. Excommunicatie werd ook toegepast binnen sectarische groeperingen in het jodendom, zoals de (Esseense) gemeente in Qumran, wanneer men zich niet strict aan sommige essentiële regels der gemeenschap hield.
Het vroege christendom ontwikkelde al snel vergelijkbare procedures.
