Zeg ‘Opel Manta’ en veel Nederlanders denken aan forse spoilers en achtervleugels, uitgebouwde spatborden, lawaaierige ‘sport’-uitlaten, brede wielen, rijen verstralers en mistlampen, zwart gespoten motorkap en zwart vinyldak. En aan volksbuurten, Johnny’s en Anita’s, matjes. Of ze zeggen boeren-Porsche. Poor men’s Ferrari. Het vervoermiddel van B-acteurs in jaren ’70-kneukfilms. Of van de Bende van Venlo. (De Volkskrant 5-9-1995)
De eerste Nederlandse kneukfilm werd geschoten door Jacobse & Van Es. Dat gebeurde in 1980. Niet op televisie, maar op een videoband die werd uitgegeven door Polygram. Jacobse & Van Es waren een rage en Polygram wilde daar een graantje van meepikken. Van Kooten en De Bie namen speciaal voor deze band een aantal sketches op. In een daarvan maken Jacobse & Van Es een horrorfilm getiteld Maagdenzuigers. Jacobse staat achter de camera en Van Es is verkleed als vampier, met een grote zwarte cape en Draculatandjes. Het is de bedoeling dat hij die in de hals van een aantrekkelijke jongedame zet die in het primitieve studiootje geduldig in een kist ligt te wachten. Maar zover komt het niet, want iedere keer gaat er iets mis. Eerst verliest Van Es zijn tanden, dan smeert hij al ketchup om zijn mond nog voordat hij de maagd heeft gebeten en ten slotte neemt hij, bij opkomst, het hele gordijn mee. ‘Leuk voor Peppie en Kokkie,’ briest Jacobse, ‘maar we zijn hier een horrorfilm aan het maken. ’
De opnames worden onderbroken voor een korte commercial, waarin Jacobse & Van Es aankondigen ook andere films te maken.
JACOBSE:
‘Wij van Eurosmul Productions brengen ook kneukfilms.’
TEDJE VAN ES, verbaasd:
‘Kneukfilms?’
JACOBSE:
‘Kneukfilms. Knokfilms waarin ook uh...’
Hij maakt z’n zin niet af, maar het zal duidelijk zijn dat het hier om neuken gaat.
Door een samenloop van omstandigheden werd de band geen succes. Hij kan dus ook geen grote bijdrage hebben geleverd aan de verbreiding van het woord kneukfilm. Maar in december 1983 kwam er een tweede kans. Officieel waren Jacobse & Van Es toen al dood. In april 1981 hadden zij geprobeerd een staatsgreep te plegen. Er was geschoten op het Binnenhof, Jacobse & Van Es waren onder witte lakens afgevoerd en verslaggever Roel van Broekhoven had gemeld dat zij op weg naar het ziekenhuis aan hun verwondingen waren bezweken.
Een jaar later bleek dat zij het op een akkoordje hadden gegooid met de Haagse politie. Zij woonden in Argentinië en waren respectievelijk kolonel en adjudant op de Karel Doorman. Van Kooten en De Bie hebben altijd een beetje spijt gehad van deze miraculeuze wederopstanding, ‘maar ja, het waren van die lekkere typetjes om te doen’.
Half december 1983 verschenen Jacobse & Van Es nogmaals op televisie. Hoewel Van Es riep ‘we zouden niet meer op het toneel, Jacobse’, was er ditmaal een goede aanleiding: twee weken daarvoor waren Freddy Heineken en Ab Doderer door de politie bevrijd uit een loods op een industrieterrein in Amsterdam-West. Dit terrein was door de politie omschreven als een ‘Jacobse & Van Es-terrein’ - een plek met onduidelijke bedrijfjes van vrije jongens. Onder het motto ‘Alles is legaal’ speelden Jacobse & Van Es op 14 december 1983 op precies dat terrein een aantal sketches over bv-tjes, fiscale constructies, meubels en het verwisselen van nummerplaten van auto’s.
Er was ook een sketch over de opname van een ‘Kerstkneukfilm’ getiteld Zwepen der wraaks. De naam Eurosmul Productions was veranderd in Videosmulproductions BV, het onderwerp van de film was veranderd, maar het woord kneukfïlm werd nagenoeg op dezelfde manier uitgeserveerd als in de videosketch van een paar jaar daarvoor. (‘Dat is een knokfilm waarin ook een beetje, uh...’)
Alle VPRO-kijkers hadden het nu kunnen horen en blijkbaar is het bij velen blijven hangen, want je komt het woord nog geregeld tegen. Zo schreef De Limburger in 1994 over de Japanse Manga-films:
Otaku’s smullen van Manga Trek in een exotische cocktail van
Oosterse vechtkunst, futuristisch terrorisme, horror, SF en seks.
Niet benauwd voor een aanslag op de netvliezen? Probeer dan
eens een Manga-film, de getekende Japanse variant op de aloude ‘kneukfilm’.
Kneuk wordt ook in andere samenstellingen gebruikt. Zo schreef de Volkskrant in 1996: ‘SBS 6 kiest voor films meteen hoog ‘kneuk-gehalte’, wat de zender 5 procent marktaandeel oplevert.’ Elders zijn aangetroffen kneukzender (Veronica) en kneukdoos. Dat laatste woord komt van het zogenoemde Dozen-register op Internet, een melige Amsterdamse pagina met typeringen van vrouwen. Voorbeelden zijn ‘Kakdoos (bekakte doos)’, ‘Kijkdoos (een hoer achter glas)’ en ‘Kneukdoos (doos die van grove sex houdt)’.
Ook dit voorbeeld toont aan dat Jacobse & Van Es met kneukfilm een nieuwe groep woorden in het leven hebben geroepen. Alleen dat rechtvaardigt al dat zij herhaaldelijk uit de dood zijn herrezen.
Zie ook dameswensen; geen gezeik, iedereen rijk; godverdegodver; mogen wij even overgeven?; neutronenkorrels; samen voor ons eigen; Tedje van Es en vrije jongens.
