Dierenleed is leed door mensen dieren aangedaan. Dierenleed is de uitoefening van geweld dat onnodig op dieren wordt uitgeoefend.
Twee bewegingen – een pragmatische en een meer politiek-filosofische - bestrijden dierenleed. De pragmatici richten zich op de levensomstandigheden van dieren (bio-industrie, slachthuis, dierentuin, circus). Hun verzet richt zich tegen het instrumenteel gebruik van dieren (plofkip, bontproductie, proefdieren). De Partij voor de Dieren vertegenwoordigt deze pragmatische beweging.
Apen vertonen empathie, walvissen maken ‘muziek’, woestijnratten geven mensen 'namen' en duiven nemen 'democratische' beslissingen. Volgens een tweede, meer politiek-filosofische stroming behoort de mens tot het dierenrijk. Dieren worden beschouwd als niet-menselijke dieren. Deze stroming verzet zich tegen het antropocentrisme of het exceptionalisme van de mens als standaard en norm van alles. Hun Gouden Regel luidt geparafraseerd: ‘wat je niet wilt dat jezelf overkomt, doe dat ook andere dieren niet aan’. Schepsels onder de grond (wormen), in de lucht (stadsduiven, huismussen) of in het water doen daarin mee. Ganzen rond Schiphol, olifanten in dierentuinen en zwerfkatten, ook niet-menselijke dieren hebben hun belangen. Zij zouden net als politiehonden en blindengeleidehonden afdwingbare rechten moeten bezitten.
Palingtrekken als middeleeuws volksvermaak of katten voor de lol doodknuppelen is bijna niet voor te stellen. Wit vlees van een kistkalf bestaat niet meer. Culturele tradities als stierenvechten en vossenjacht staan onder druk. Ten opzichte van niet-menselijke dieren zijn wij aanzienlijk beschaafder geworden.
