Rituelen bieden structuur aan het leven van dieren. Vergeleken met gewoontes en routines van dieren geeft het ritueel een verwijzende boodschap af. Deze betekenisvolle boodschap wordt door het dier volgens de regels der kunst uitgedrukt.
De functie van ons ritueel is af te leiden uit diergedrag. Bij pauwfazanten zoekt in de paartijd de haan naar wormpjes, neemt die in zijn bek en laat het vrouwtje die uit zijn bek pikken. Alle pauwen doen het, een pauw kan het niet nalaten. De boodschap is verpakt in een stukje choreografie om de partner in stemming te brengen. Onder het paringsritueel valt ook de uitstaande pauwenstaart.
De meeste symboolhandelingen hebben meer met socialisatie dan met seks en voortplanting te maken. Denk aan het oerritueel van elkaar vlooiende apen of apen die elkaar begroeten en omhelzen. Aan spelende honden die naar elkaars oren happen en poesjes die blazen naar de ander en opeens een hoge rug opzetten. Het dier doet alsof, maakt een oergebaar. Op gevaar af van antropomorfisme (mensgedrag in dieren projecteren) verwijzen dergelijke gebaren naar de homo ludens van Huizinga.
Na-apen (!) of mimicry is gedrag ten behoeve van een gezamenlijke actie zoals vluchten, aanvallen, het territorium door sprenkeling afbakenen, een nest jongen beschermen of collectieve wraakneming. Kudden dieren die na zo'n actie uit elkaar vallen hergroeperen zich na afloop. Op een geritualiseerde wijze herstelt zich de hiërarchische orde binnen de groep. Het zijn vloeiende overgangen met mimicry en ritualisering naar symboolgebaar om in de eerste plaats orde en structuur te scheppen. De eventuele voortplanting lijkt op de tweede plaats te komen.
