Jannes H Mulder

Jannes H Mulder (2024)

Gepubliceerd op 16-01-2024

Cultuurgeloof

betekenis & definitie

Cultuurgeloof is alleen in naam gelovig of godsdienstig zijn. Een cultuurchristen gelooft bijvoorbeeld niet in God maar wel in christelijke waarden.

Cultuurgelovigen ontstaan vanuit twee ontwikkelingen. Ten eerste door secularisatie van het geloof dat van huis of traditie was meegegeven. Zij zijn nog een 'beetje' katholiek, protestant of joods. In de tweede plaats mensen die principieel seculier zijn en bewust kiezen voor bijvoorbeeld christelijke waarden (Dawkins). Cultuurgelovigen bevinden zich daarmee op een speelveld begrensd door orthodox 100% gelovigen en radicaal ongelovigen (nietsisten). Vanuit uiteenlopende kanten komt kritiek op dit In-Name-Only fenomeen.

Orthodoxe commentatoren spreken van verwatering en van schijnheilig, onoprecht en onzuiver. Van zombie-christenen. Zonder 'diep' of 'echt' te geloven maken `vierwielchristenen' consumptief gebruik van het bestaande ritueel. Deze christenen zouden uitsluitend nog in kinderwagen, trouwkoets of lijkauto's ter kerke gaan. De grote nadruk op uiterlijke Joodse praktijken zoals onverdoofd ritueel slachten of sjechita wordt wel ‘ceremonieel’ geloof genoemd.

Islamitisch commentaar op een cultuurmoslim, nominale moslim en op moslims in-name-only (MINO’s) is streng. Veel strenger dan het commentaar van joods-christelijke tradities op een 'beetje' joods, katholiek of protestants. Moslims In-Name-Only worden als potentieel afvallige beschouwd waarbij afval van het geloof tot uitstoting kan leiden. De gelovige met enige kennis van zijn of haar geloof beseft dit.

Commentaar op cultuurgeloof is vaak negatief. Labels als vals, onbetrouwbaar en verdacht worden opgeplakt. Zij zouden onder invloed staan van politiek en niet meer onder de invloed van de godsdienst die zij ooit van hun ouders meekregen. Onder dekmantel van hun geloof zouden zij onverwacht tot politiek geweld kunnen overgaan.

Cultuurgeloof is de ruimte tussen 'puur' geloven en niet-praktiserend godsdienstig geloven op eigen wijze invullen. Mits zonder geweld is cultuurgeloof van grote persoonlijke en maatschappelijke betekenis.