Gouden horizon encyclopedie

Dr. B.M. Parker (1959)

Gepubliceerd op 07-10-2024

TELEGRAAF

betekenis & definitie

Elektriciteit verplaatst zich met een verbijsterende snelheid. Al spoedig na de ontdekking ervan zocht de mens dan ook naar middelen om elektrische energie te gebruiken voor het bliksemsnel overbrengen van boodschappen.

De telegraaf was het eerste apparaat waarmee dat mogelijk werd.Het woord ‘telegraaf’ betekent letterlijk ‘verreschrijver’. De eerste telegraaftoestellen brachten evenwel geen geschreven boodschappen over doch een ‘vertaling’ ervan in punten en strepen: het zg. Morseschrift.

De seinsleutel die op een van de tekeningen bij dit artikel staat afgebeeld, is jarenlang gebruikt en is ook tegenwoordig nog niet helemaal verdwenen. Als de seinsleutel wordt ingedrukt, krijgt een elektrische stroom de gelegenheid naar de ontvanger te snellen. Als de seinsleutel wordt losgelaten wordt die elektrische stroom weer onderbroken.

De belangrijkste onderdelen van een telegraafontvanger zijn een elektromagneet en een ijzeren staaf. Als er door de draden van de elektromagneet stroom gaat, trekt de magneet de ijzeren staaf naar zich toe. Als de stroom wordt onderbroken laat de magneet de staaf weer los; door middel van een veer springt deze weer terug in haar oude positie. De staaf is op een dergelijke manier bevestigd, dat ze een klik geeft wanneer ze wordt aangetrokken en een tweede klik als ze wordt losgelaten. Voor het seinen van een punt uit het Morse-alfabet wordt de seinsleutel heel kort ingedrukt. De twee klikjes in de ontvanger komen dan dus kort na elkaar. Voor een streep wordt de seinsleutel iets langer ingedrukt; het duurt dan even voor de eerste klik in de ontvanger door de tweede wordt gevolgd.

Op 24 mei 1844 werd het openingsbericht gezonden langs de eerste telegraaflijn ter wereld, die over een afstand van nog geen 65 km van Washington naar Baltimore liep.

Op het ogenblik zijn over de gehele wereld miljoenen kilometers telegraaflijn in gebruik. In latere jaren werden er allerlei verbeteringen gevonden in de methode om berichten uit te zenden of te ontvangen. Een ervan is de telex: een apparaat dat wel wat lijkt op een schrijfmachine. Een telexapparaat kan op twee manieren worden gebruikt. Soms verschijnen de berichten, die erop worden getypt, onmiddellijk op het papier van de ontvangende machine. Soms worden de letters eerst vertaald in gaatjes, die in een ponsband worden geslagen.

Die ponsband wordt vervolgens met grote snelheid door een zender gevoerd. De ontvangende machine typt zo’n geponst bericht uit met een snelheid van meer dan 300 woorden per minuut.

Het is tegenwoordig zelfs mogelijk foto’s en tekeningen over te zenden door middel van telegraafverbindingen. De daarvoor benodigde telefoto-apparatuur wordt gebruikt om nieuwsfoto’s bliksemsnel van het ene eind van de wereld naar het andere over te brengen.

< >