Gouden horizon encyclopedie

Dr. B.M. Parker (1959)

Gepubliceerd op 07-10-2024

SEINEN

betekenis & definitie

Er zijn talrijke manieren ontwikkeld om door middel van seinen boodschappen en berichten over te brengen. Sommige van deze seinen zijn zo alledaags geworden dat we ze niet eens meer als ‘berichten’ beschouwen.

Niemand beseft eigenlijk nog, dat een fabrieksfluit ‘einde van het werk’ seint en een rood stoplicht ‘afremmen en stoppen’.Fabrieksfluiten behoren tot de talrijke seinmethoden door middel van geluid. Andere geluidsseinen zijn bellen, sirenes, misthoorns en claxons. Een verdwaalde jager schiet driemaal in de lucht om hulp te vragen; in een voetbalwedstrijd blaast de scheidsrechter driemaal op zijn fluitje om het einde van een wedstrijd aan te kondigen; Afrikaanse inboorlingen seinen berichten door met behulp van hun tam-tam.

Het geluid is een snelle reiziger maar kan geen grote afstanden afleggen. Wie met behulp van geluid berichten wil doorseinen, moet op regelmatige afstanden seiners plaatsen die het bericht opvangen en doorgeven naar een volgende post.

Licht werd reeds als seinmiddel gebruikt lang voordat iemand op het idee kwam verkeerslichten te construeren. De Grieken, zo wil de geschiedenis, seinden de val van Troje naar Athene met behulp van vuren. Op dezelfde wijze werd de Britse regering enkele eeuwen geleden gewaarschuwd voor de nadering van de Spaanse ‘Onoverwinnelijke Vloot’.

De Grieken hadden nog een ander middel om met behulp van vuur berichten te seinen. Daartoe plaatsten ze brandende toortsen in bepaalde opstellingen, die elk een afzonderlijke letter voorstelden. Tijdens Napoleon’s veldtocht in Egypte gaven zijn officieren berichten door met behulp van spiegels. Een spiegel, die als seintoestel wordt gebruikt, heet ‘heliograaf; een woord dat samengesteld is uit de Griekse woorden ‘zon’ en ‘schrijven’. Honderden jaren voor Napoleons tijd schreven ook de Perzen al met behulp van de zon; ze maakten daarbij gebruik van het gladgepolijste oppervlak van hun schilden.

Op zee wordt tegenwoordig nog wel eens van heliografische seinmethoden gebruik gemaakt, hoewel men daar in normale omstandigheden werkt met seinlampen.

Ook rook kan gebruikt worden om berichten door te seinen. De Noordamerikaanse Indianen waren meesters in deze methode. Tegenwoordig hebben de telefoon, de telegraaf, de telex en de radio de plaats van oudere seinsystemen ingenomen. Maar verscheidene van deze oudere methoden worden nog altijd gebruikt. Seinen met vlaggen bijvoorbeeld speelt nog altijd een belangrijke rol bij de marine, die vooral in tijd van oorlog dikwijls een radiostilte in acht moet nemen om haar positie niet te verraden aan de vijand.

< >