Gouden horizon encyclopedie

Dr. B.M. Parker (1959)

Gepubliceerd op 07-10-2024

RIJST

betekenis & definitie

In bepaalde delen van de wereld zijn rijstvelden een even alledaags verschijnsel als bij ons tarwe- of roggevelden.

Rijst vormt het voornaamste voedsel voor de bevolking van Zuid-China, Japan, Indonesië, India, de Philippijnen en zuidoost-Azië. Ook in andere delen van Azië wordt veel rijst verbouwd evenals in bepaalde delen van Afrika en Noord-Amerika, in de Italiaanse Povlakte, op Madagascar en in de Franse Rhone-delta La Camargue.

Voor een voorspoedige groei heeft rijst nóg meer warmte en vochtigheid nodig dan andere graangewassen. Het merendeel van de rijstvelden of sawahs is dan ook meestal met een laagje water bedekt; het water wordt pas afgevoerd als men op het punt staat de rijstoogst binnen te halen.

Rijstkorrels bestaan bijna uitsluitend uit zetmeel. Ze kunnen tot meel worden vermalen maar dit meel is niet geschikt om er brood van te bakken. Het wordt wel gebruikt voor de vervaardiging van droge koeken en voor het binden van bepaalde sausen.

In landen, waar rijst het hoofdbestanddeel van een maaltijd vormt, worden de rijstkorrels gekookt en opgediend zoals bij ons aardappelen. Ze worden op smaak gebracht door allerlei sausen en bijgerechten. Bepaalde oosterse rijstgerechten zoals nasi goreng en nasi rames zijn ook in Nederland bekend geworden door onze langdurige contacten met Indonesië.

De mooie, witte rijst, die wij in onze keukens gebruiken, is gepeld. D.w.z. dat de korrel ontdaan is van het bruine vliesje, waarin hij aanvankelijk zat. Door het pellen heeft de rijst echter veel van zijn voedingswaarde verloren. Het merendeel van de vitaminen en de mineralen bevindt zich namelijk in dat bruine vliesje. Mensen, die zich uitsluitend met rijst voeden, krijgen bij het eten van gepelde rijst een ziekte, die berriberri wordt genoemd en die ontstaat door een gebrek aan vitamine BI.

De Japanners stoken uit rijst een drank, die saké wordt genoemd en die op ongeveer dezelfde wijze wordt bereid als de Nederlandse jenever. Rijststro wordt gebruikt voor het maken van hoeden, sandalen en bepaalde grove papiersoorten.

< >