Van tijd tot tijd adviseren kranten hun lezers ’s avonds naar de lucht te kijken, omdat er een regen van meteorieten (een ‘sterrenregen’ noemt men dat gewoonlijk) verwacht wordt. Meteoren trekken met miljarden tegelijk hun baantjes om de zon.
Het zijn stukken steen of ijzer, die gewoonlijk niet veel groter zijn dan een erwt. Op haar reis rondom de zon komt de aarde vaak in de buurt van zulke meteoorzwermen. Een deel ervan raakt in de ban van de aardse aantrekkingskracht; ze beginnen naar beneden te vallen en gloeien witheet op tengevolge van de wrijving met de luchtlagen rondom de aarde. De meeste ervan vergaan tot damp voor ze de aardoppervlakte kunnen bereiken. Van hun vlammende dood kunnen we vaak getuige zijn; we zeggen dan dat we een ‘vallende’ ster hebben gezien.In de ruimte rondom de zon zijn de meteoren erg onregelmatig verdeeld. Heel vaak reizen ze in grote groepen; het zijn deze zwermen, die de meteorenregens veroorzaken, die zo vaak in de dagbladen worden aangekondigd.
‘Vallende sterren’ hebben in het verleden de mens vaak voor raadsels gesteld. Een oud, Egyptisch rapport verhaalt van een nacht, waarin de ‘sterren als sprinkhanen langs de hemel wipten’. Natuurlijk waren het geen echte sterren; er was alleen sprake van een omvangrijke meteorenzwerm, die gevangen werd in de aantrekkingskracht van de aarde. De Romeinen geloofden dat een sterrenregen een teken was dat hun goden boos waren. Elk jaar ‘vallen’ er miljarden ‘sterren’. Hoewel ze in bepaalde gedeelten van het jaar talrijker zijn, zijn er elke nacht wel een paar te te zien.
Het stof van deze verbrande meteoorstenen maakt de aarde elke dag vermoedelijk 150 ton zwaarder. Het is maar goed dat de meeste meteoorstenen vernietigd worden voor ze het aardoppervlak bereiken. Ze vallen namelijk ongelooflijk snel en een treffer van zo’n kleine steen zou hetzelfde effect geven als een kogel uit een machinegeweer. Sommige meteoorstenen echter worden tijdens hun tocht door de aardatmosfeer niet helemaal vernietigd, omdat ze zo groot zijn. Ze vertonen zich voor het menselijk oog als een vurige massa, die onder ontwikkeling van rook en lichtverschijnselen en soms begeleid door zware knallen, die aan donder doen denken, door de lucht razen, voordat ze zich in de grond boren. Gelukkig verschijnen dergelijke meteorieten slechts zelden; gelukkig ook vallen ze meestal in zee.
Op het land kunnen ze grote schade aanrichten. Bij Winslow, in de Amerikaanse staat Arizona bijvoorbeeld, is een reusachtige krater te zien, die volgens de geleerden veroorzaakt is door een meteoriet van 15.000 ton, die in voorhistorische tijd daar op aarde viel, explodeerde en in miljoenen brokstukken uiteen vloog.
In 1908 vond een geheimzinnige explosie plaats in een woud, in het noorden van Siberië; kilometers in de omtrek knapten alle bomen als luciferhoutjes af. Vroeger meende men, dat we ook hier met de inslag van een meteoriet te maken hadden, maar tegenwoordig is men (na een in 1960 ingesteld, zeer nauwkeurig onderzoek) van mening dat dit alles het gevolg was van een vrijwel frontale botsing met de kop van een kleine komeet; de gecombineerde snelheid bedroeg bij de botsing ongeveer 40 km per seconde.
Een oud Chinees verhaal vertelt ons over de dood van tien mensen als gevolg van een meteoorinslag. En in een Amerikaans ziekenhuis lag enkele jaren geleden een vrouw, die aan de linkerzijde verschroeid was door een meteoriet van 5 kg, die door het dak van haar huis was geslagen en haar net even raakte.
In musea worden verscheidene meteoorstenen bewaard. De grootste ervan is gevonden op het ijs dat Groenland bedekte en werd ontdekt door Peary, de ontdekkingsreiziger die als eerste de Noordpool bereikte. Het monster weegt vele tientallen tonnen.
Geleerden zijn van mening, dat meteorenzwermen de resten zijn van uiteengeslagen kometen, die hun oorspronkelijke baan zijn blijven volgen. Er is een geval bekend van een komeet, die niet volgens schema aan de hemel verscheen, maar in wiens plaats een zwerm meteoren opdook. Waar ‘losse’ meteoorstenen vandaan komen, is nog steeds een raadsel.
We onderscheiden gewoonlijk:
1. de ijzermeteorieten,
2. de steenij zermeteorieten en
3. de steenmeteorieten.
De eerste bestaan voor 98% of meer uit een legering van nikkel en ijzer; de tweede halfom-half uit ijzer-nikkel en het mineraal olivijn; de derde vrijwel geheel uit de mineralen olivijn en pyraxeen.