De Griekse hoofdstad Athene is tegenwoordig een van de vele, minder belangrijke hoofdsteden van de wereld. De stad telt bijna 1£ miljoen inwoners, maakte na de laatste wereldoorlog een snelle groei door en heeft zich ontwikkeld tot het voornaamste handels- en industriecentrum van Griekenland.
Athene heeft zee- en luchtverbindingen met praktisch alle delen van de wereld en is uit alle landen van Europa per trein bereikbaar. De voornaamste industrieprodukten zijn kleding, katoen, alcoholische dranken, ceramiek, meel, zeep, chemicaliën en tapijten en de exportartikelen, die dagelijks de haven verlaten bestaan voornamelijk uit tabak, wijn, olie, krenten, marmer, bauxiet en magnesium.Athene heeft echter niet altijd op de tweede rang gezeten in het grote theater van wereldsteden. In het verre verleden is de stad namelijk van onschatbaar grote betekenis geweest en de basis voor de westerse cultuur is er zó kundig gelegd, dat sporen van de Atheense cultuur tot in onze eeuw zijn terug te vinden.
De stad is ontstaan op de Acropolis, een lage heuvel die door zijn gunstige ligging ideaal was voor menselijke vestiging. Die vestiging kwam er dan ook al in het Stenen Tijdperk; later groeide ze uit tot een versterkte stad waarvan de grote ontwikkeling ongeveer 600 jaar voor Chr. begon. Onder krachtige leiders en begunstigd door allerlei omstandigheden werd Athene een stadstaat, die het gehele omringende gebied beheerste. Zijn hoogtepunt bereikte die staat tussen ongeveer 440 en 430 voor Chr. onder leiding van Pericles. De stad telde toen 50.000 vrije burgers, had een vloot van 300 schepen en een leger van 30.000 gedisciplineerde soldaten. De handel bloeide en bereikte verafgelegen gebieden als Egypte en Carthago.
Tempels, paleizen en woonwijken rezen als paddestoelen uit de grond en kunst, cultuur en wetenschap bereikten een hoogtepunt zoals de toenmalige wereld dat niet meer gekend had sinds het verval van de Egyptische beschaving. Een unieke verworvenheid was in die tijd ook de Atheense democratie: een systeem, dat de stad vrijwaarde voor dictatuur en onderdrukking omdat de leiders gekozen werden door de vrije burgers van Athene.
Tijdens de Peloponesische oorlogen (tussen 431 en 404 v.Chr.) stortte de militaire macht van Athene ineen. Maar de stad bleef het culturele en wetenschappelijke centrum van de toen bekende wereld en had grote invloed op de wereldpolitiek van die dagen.
Aan die invloed kwam pas een einde toen het Romeinse Rijk zich tot in het oosten van de Middellandse Zee begon uit te strekken. Meer en meer kreeg Athene in latere jaren het karakter van een onbetekenende provinciestad; de invloed van de Atheense kunst en cultuur daalde snel en tenslotte verloor de stad elke belangrijkheid tot ze in 1833 de hoofdstad werd van het nieuwe Griekse koninkrijk.
De verworvenheden van de Atheense geest zijn echter niet verloren gegaan. Via het Romeinse Rijk drongen ze door naar het westen en tot op de dag van vandaag zijn in talloze kunsten, wetenschappen en denkwijzen de sporen van de Atheense cultuur terug te vinden.