Ikonen Lexicon

Karin Braamhorst (2004)

Gepubliceerd op 01-03-2017

Immanuel

betekenis & definitie

Immanuel (hebr. God met ons, gebruikt als naam van de Messias) is een uitbeelding van het Christusbeeld dat is geïnspireerd op Jes.,14: ‘Daarom geeft de Heer zelf u een teken: Zie, de jonge vrouw is zwanger, en zal een zoon ter wereld brengen, en gij zult hem de naam Immanuel geven’.

Volgens Mattheus betekent Immanuel ‘God met ons’, zoals Jezus (hebr. Jehoshua) ‘God is hulp’ betekent. In de iconenkunst komt de Immanuel pas in de elfde eeuw voor als zelfstandig beeldtype: een jonge, baardeloze Christus met een heel groot bol voorhoofd en kort haar. Bijzonder kenmerkend is het ongelijke, hoge, gewelfde, en wijsheid verradende voorhoofd. Met de ernstige ogen van een volwassene kijkt hij frontaal het beeld uit. Christus Immanuel wordt afgebeeld in een clipeus voor de borst van de Moeder Gods van het Teken. De functie van de iconografie van Christus Immanuel is het weergeven van het woord Gods zowel in zijn pre-existentie als in zijn existentie (na zijn menswording). Dit in tegenstelling tot de iconografie van het Kind op de schoot of op de arm van zijn moeder, waarmee de menswording wordt gesymboliseerd.