Ikonen Lexicon

Karin Braamhorst (2004)

Gepubliceerd op 01-03-2017

Gekruisigde seraf

betekenis & definitie

Gekruisigde seraf is een gecompliceerde, min of meer allegorische afbeelding. God de Vader houdt in de gedaante van bisschop de aan het kruis hangende Christus vast, wiens lichaam op armen en benen na wordt bedekt door de vleugels van een witte serafijn.

God de Vader heeft hier niet de gebruikelijke lange witte baard van de ‘Oude van Dagen’ (zie aldaar), maar een korte donkere baard. Boven God de Vader staat een afbeelding van de duif, symbool voor de Heilige Geest. Soms staat de duif tussen de Vader en de Zoon in. Soms worden ook de zon (rood) en de maan (blauw) afgebeeld. Op de achtergrond zie je vaak een ruitvormige rode nimbus, waarin ook engelen of evangelistensymbolen zichtbaar kunnen zijn. Deze zeldzame compositie is in de zestiende eeuw ontstaan en kwam via Novgorod en Pskov vanuit het westen van Rusland naar Midden-Rusland, onder protest van orthodoxe kringen. Dit motief is volgens onderzoek terug te voeren op de levensbeschrijving van Franciscus van Assisi († 1226), waarin wordt beschreven hoe de heilige een visioen kreeg dat tot in details overeenkomt met deze icoon. Daarmee is dit icoon een voorbeeld van de oorspronkelijk gemeenschappelijke wortels van de westerse en orthodoxe kerk.

< >